Truyện "Lặng lẽ Sa Pa" của Nguyễn Thành Long là truyện ngắn ca ngợi những con người lao động và cống hiến cho đất nước trong thầm lặng. Anh thanh niên là nhân vật trung tâm của truyện, đây cũng là nhân vật mà nhà văn gửi gắm những tình cảm, suy nghĩ, chiêm nghiệm về những người lao động vô danh vẫn ngày đêm cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và phát triển của đất nước. Anh thanh niên 27 tuổi sống một mình trên đỉnh núi cao, quanh năm suốt tháng làm bạn với cỏ cây, mây mù. Công việc của anh là "đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất", công việc của anh phục vụ cho sản xuất và chiến đấu với độ tỉ mỉ và trách nhiệm cao. Cuộc sống trên đỉnh Yên Sơn cao hơn 2600 mét của anh thanh niên không chỉ có cái khắc nghiệt của thời tiết, sự vất vả của công việc mà anh còn phải đối mặt với sự cô đơn bởi xung quanh chỉ có mây mù giá lạnh, không một bóng người. Chính tình yêu công việc và tinh thần lạc quan đã giúp anh vượt lên tất cả. Anh thanh niên ý thức được công việc thầm lặng của mình là có ích cho cuộc sống, anh thấy hạnh phúc vì được làm việc, công việc tuy gian khổ nhưng cất đi thì anh lại buồn đến chết. Anh cô đơn nhưng không buồn tẻ bởi anh tự biết tìm nguồn vui của mình, đó là đọc sách, trồng hoa, nuôi gà, anh tổ chức và sắp xếp cuộc sống với công việc gọn gàng, ngăn nắp và chủ động. Ở người thanh niên ấy có những phẩm chất đáng mến, đó là sự cởi mở, chân thành và quý trọng tình cảm của con người, khao khát gặp người và trò chuyện với mọi người. Khi anh gặp lại bác lái xe, thái độ ân cần, sự vui mừng của anh đã bộc lộ tất cả. Đối với công việc của mình, anh thanh niên là người rất khiêm tốn, anh cho rằng những đóng góp của mình chỉ là nhỏ bé, khi ông họa sĩ muốn vẽ chân dung của anh thì anh lại nhiệt thành giới thiệu những người khác đáng vẽ hơn. Nhân vật anh thanh niên qua sự nhìn nhận, đánh giá và suy nghĩ của các nhân vật khác cho thấy cách nhìn và cảm xúc của mỗi người, bằng cách đó tác giả đã giúp cho người đọc cảm nhận rõ nét những phẩm chất tốt đẹp của anh thanh niên đã cống hiến thanh xuân để cống hiến cho đất nước.