Câu tục ngữ trên nhắc đến hiện tượng địa lí là hiện tượng ngày dài và đêm ngắn vào tháng 5, còn ngày ngắn và đêm dài vào tháng 10.

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là do trái đất quay quanh mặt trời theo quỹ đạo hình elip. Trong quá trình quay, trái đất nghiêng một góc 23,5 độ so với mặt phẳng quỹ đạo. Khi trái đất quay quanh mặt trời, các vùng trên bề mặt trái đất nhận ánh sáng mặt trời không đồng đều.

Vào tháng 5, bán cầu bắc (nơi Việt Nam nằm) nghiêng hướng về mặt trời, khiến cho ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp vào khu vực này. Do đó, ngày dài và đêm ngắn. Trong khi đó, vào tháng 10, bán cầu bắc nghiêng khỏi mặt trời, khiến ánh sáng mặt trời không chiếu trực tiếp vào khu vực này. Do đó, ngày ngắn và đêm dài.