Nguyên nhân dẫn đến tình trạng chiến tranh lạnh chấm dứt

Chiến tranh lạnh là một thời kỳ căng thẳng, đối đầu gay gắt giữa hai phe Tư bản chủ nghĩa do Mỹ đứng đầu và Xã hội chủ nghĩa do Liên Xô đứng đầu. Chiến tranh lạnh kéo dài từ sau Thế chiến thứ hai (1945) đến năm 1991, khi Liên Xô tan rã.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng chiến tranh lạnh chấm dứt, trong đó có thể kể đến một số nguyên nhân chính sau:

• Sự thay đổi về tư duy của các nhà lãnh đạo: Sự ra đời của thế hệ lãnh đạo mới ở cả hai phe Tư bản chủ nghĩa và Xã hội chủ nghĩa đã có những tư duy mới, cởi mở hơn, sẵn sàng hợp tác, giải quyết các mâu thuẫn.
• Sự phát triển của kinh tế - xã hội: Sự phát triển của kinh tế - xã hội ở cả hai phe đã tạo ra nhu cầu hợp tác, phát triển kinh tế, thương mại, văn hóa, khoa học - kỹ thuật.
• Sự thất bại của các cuộc chiến tranh cục bộ: Sự thất bại của các cuộc chiến tranh cục bộ ở Việt Nam, Afghanistan, Angola,... đã khiến cả hai phe nhận ra rằng, chiến tranh không thể giải quyết được các mâu thuẫn, mà chỉ gây ra đau khổ cho nhân dân.

Các xu thế phát triển của thế giới trong chiến tranh lạnh

Trong suốt thời kỳ chiến tranh lạnh, thế giới đã trải qua nhiều biến động, với những xu thế phát triển chủ yếu sau:

• Tình trạng đối đầu, căng thẳng giữa hai phe Tư bản chủ nghĩa và Xã hội chủ nghĩa: Đây là xu thế chủ đạo của thế giới trong suốt thời kỳ chiến tranh lạnh. Hai phe đã chạy đua vũ trang, cạnh tranh ảnh hưởng trên tất cả các lĩnh vực, từ kinh tế, chính trị, quân sự, văn hóa,...
• Sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc: Phong trào giải phóng dân tộc đã phát triển mạnh mẽ ở nhiều nước trên thế giới, với mục tiêu giành độc lập, tự do. Phong trào này đã góp phần làm suy yếu hệ thống Xã hội chủ nghĩa, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.
• Sự phát triển của quá trình toàn cầu hóa: Toàn cầu hóa là xu thế tất yếu của sự phát triển của thế giới. Trong thời kỳ chiến tranh lạnh, quá trình toàn cầu hóa đã diễn ra mạnh mẽ, với sự phát triển của các quan hệ kinh tế, thương mại, văn hóa, khoa học - kỹ thuật giữa các quốc gia trên thế giới.

Chiến tranh lạnh đã kết thúc, nhưng những hậu quả của nó vẫn còn kéo dài. Tuy nhiên, thế giới cũng đã trải qua những bước phát triển quan trọng trong thời kỳ này, với sự hình thành của nhiều xu thế mới, tích cực.

Một là xu thế hoà hoãn, hoà dịu trong quan hệ quốc tế
Hai là sự tan rã của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta và thế giới đang tiến tới xác lập Trật tự thế giới mới đa cực, nhiều trung tâm
Ba là sau "chiến tranh lạnh" và dưới tác động của cuộc cách mạng khoa học- kĩ thuật hầu hết các nước đều ra sức điều chỉnh các chiến lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm
Bốn là từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX, nhiều khu vực lại xảy ra những cuộc xung đột quân sự hoặc nội chiến giữa các phe phái
--> Xu thế chung ngày nay là hoà bình ổn định và phát triển kinh tế