Trong giai đoạn cuối thế kỉ XIX đến trước chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào yêu nước ở Việt Nam đã có sự chuyển biến đáng kể theo hai khuynh hướng phong kiến và dân chủ tư sản.

Phong trào yêu nước theo khuynh hướng phong kiến:
- Trong giai đoạn này, phong trào yêu nước chủ yếu được lãnh đạo bởi các tầng lớp quý tộc, triều đình và nhà nước phong kiến.
- Mục tiêu của phong trào này là bảo vệ và duy trì chế độ phong kiến, chống lại sự can thiệp và xâm lược từ các nước phương Tây.
- Các hoạt động của phong trào này tập trung vào việc củng cố quân đội, xây dựng hệ thống phòng thủ, và duy trì sự ổn định của chế độ phong kiến.

Phong trào yêu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản:
- Trong giai đoạn này, phong trào yêu nước bắt đầu có sự thức tỉnh và phát triển mạnh mẽ dưới sự ảnh hưởng của các ý tưởng dân chủ tư sản từ phương Tây.
- Mục tiêu của phong trào này là đòi quyền tự do, dân chủ và công bằng cho người dân Việt Nam, chống lại chế độ phong kiến và sự áp bức từ các thực thể ngoại quốc.
- Các hoạt động của phong trào này tập trung vào việc tuyên truyền ý thức dân tộc, phát triển giáo dục, thành lập các tổ chức đấu tranh và đòi hỏi quyền tự do cho người dân.

Sự chuyển biến của phong trào yêu nước trong giai đoạn này:
- Trước chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào yêu nước ở Việt Nam chủ yếu theo khuynh hướng phong kiến, với sự lãnh đạo của các tầng lớp quý tộc và triều đình.
- Tuy nhiên, dưới sự ảnh hưởng của các ý tưởng dân chủ tư sản từ phương Tây, phong trào yêu nước dân chủ tư sản đã bắt đầu nổi lên và phát triển mạnh mẽ.
- Các nhà lãnh đạo và nhà hoạt động của phong trào này như Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh đã đặt nền móng cho sự phát triển của phong trào yêu nước dân chủ tư sản trong tương lai.
- Sự chuyển biến này đã tạo ra một sự đa dạng và đối lập trong phong trào yêu nước ở Việt Nam, đồng thời mở ra những cuộc tranh luận và đấu tranh giữa các phái và nhóm lực khác nhau trong xã hội.