Tháng Giêng mùa hát hội, Quan họ tưng bừng làng trên xóm dưới khắp vùng Kinh Bắc. Du khách bốn phương một lần đến hội Lim, một lần về làng Diềm thăm đền Vua Bà thờ Thủy tổ Quan họ đều không khỏi bồi hồi trước những anh Hai áo the khăn xếp, xao xuyến trước những chị Hai duyên dáng trong tà áo tứ thân với khăn mỏ quạ và chiếc nón ba tầm.

Ai làm chiếc nón quai thao?
Để cho anh thấy cô nào cũng xinh…

Em là con gái Bắc Ninh
Tay nâng vành nón, mái đình nghiêng theo

Ngày xưa các cụ nhà ta không gọi là đi “hát Quan Họ” mà các cụ gọi là “ca Quan Họ”, đi ”’chơi Quan họ”’:

Dưới giời mấy kẻ biết ra
Biết ra chỉ có vùng nhà mà thôi
Trong sáu tỉnh nghe đà chưa tỏ
Ngoài năm thành chỉ có Bắc Ninh
Yêu nhau nghĩ lại xuân tình
Nghề chơi Quan họ có tinh mới tường

Hay là:
 

Người Kinh Bắc khi khách đến chơi nhà thì hát câu mời nước, mời trầu. Về mời nước, người Quan họ có câu:

Mấy khi khách đến chơi nhà
Đốt than, quạt nước, pha trà mời người xơi
Trà này ngon lắm người ơi!
Mỗi người mỗi chén cho em vui lòng

Về mời trầu, người người Quan họ thường nói:

Gặp đây ăn một miếng trầu
Không ăn cầm lấy cho nhau vừa lòng
Trầu này trầu tính trầu tình
Ăn vào cho đỏ môi mình môi ta
Yêu nhau đứng ở đằng xa
Con mắt liếc lại bằng ba đứng gần

Về mời rượu, người Quan Họ lại nói:

Tay tiên chuốc chén rượu đào
Đổ đi thời tiếc, uống vào thời say

Trong giao tiếp phải lịch thiệp, tao nhã thể hiện ra bằng câu nói vừa thực thà, dân dã vừa giàu chất văn chương, thi ca. Vì thế, khi mời khách xơi cơm, từng thành viên trong “bọn” Quan họ chủ đều phải lần lượt có lời mời, từ chị Hai tới chị Sáu (hoặc từ anh Hai đến anh Sáu) chứ không phải chỉ là cử đại diện mời. Lời mời cơm cũng phải rất lịch thiệp kiểu như: ”… Năm mới, tháng xuân, đương Quan họ liền anh (hoặc liền chị) không chê làng nước chúng em nghèo mà sang chơi. Chúng em sắm bữa cơm quê, gọi là mâm đan, bát đàn… Đầu mâm đĩa muối, cuối mâm đĩa gừng, xin mời đương Quan họ người nâng bát, dựng đũa xơi thật nhiệt tình cho chúng em mừng ạ!”.

Tàn canh hát, Quan họ hát câu giã bạn đầy lưu luyến vấn vương:

Người về em vẫn trông theo
Trông nước nước chảy, trông bèo bèo trôi
Người về em vẫn khóc thầm
Đôi bên vạt áo ướt đầm như mưa
Người về em dặn mấy nhời
Sông sâu chớ lội, đò đầy chớ qua
Người về em dặn tái hồi
Đâu hơn người kết, đâu bằng người đợi em

Người Quan họ sống thanh tao, ý vị và cũng rất trọng nghĩa tình:

Tiếc thay cành quế loan vời
Lời Quan họ nói, biết đời nào quên
Bao giờ lở núi Tản Viên
Cạn sông Tô Lịch không quên nghĩa người
Nghĩa người em để lên cơi
Nắp vàng đậy lại để nơi giường nằm
Một ngày ba, bẩy lần thăm
Bên vàng nặng chín, bên ân nặng mười

Tình nghĩa ở cái “hữu duyên” trong mỗi “bọn” Quan họ ấy thật mãnh liệt, dù cách xa mấy họ cũng tìm đến tận nơi để hát giao duyên và “chơi Quan họ” với nhau:

Chơi cho nước Hán sang Hồ
Nước Tần sang Sở, nước Ngô sang Lào
Chơi cho chín trận mưa rào
Một trăm trái núi lọt vào trôn kim
Chơi cho bong bóng thì chìm
Đá bia thì nổi, gỗ lim mập mờ
Chơi cho bể cạn sông khô
Căng buồm xuôi gió Hán- Hồ gặp nhau
Chơi cho sông Lục sáu đầu
Cạn sông hết nước, giống mầu giữa sông
Chơi cho con ốc có sừng
Con lươn có vẩy mới ngừng đi chơi