- Hoàn cảnh sống cô đơn, khắc nghiệt, thiếu thốn.

• Ở một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hơn 2600m.
• Suốt bốn mùa chỉ toàn cây cỏ và mây mù lạnh lẽo.

- Công việc:

• Làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu.
• "Đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự vào việc báo cáo trước thời tiết hằng ngày, phục vụ sản xuất, phục vụ chiến đấu".
• Một ngày có bốn giờ "ốp": ghi lại chính xác những con số từ máy đo và dùng bộ đàm báo về.
• Gian khổ nhất là "ốp" lúc một giờ sáng: mưa tuyết, rét nhưng anh vẫn hoàn thành nhiệm vụ.

=> Công việc vất vả, gian khổ, đòi hỏi độ chính xác cao và ý chí kiên cường, mạnh mẽ.

b) Những vẻ đẹp trong phẩm chất của anh thanh niên:

- Có lòng yêu nghề, ý thức trách nhiệm với công việc của mình:

• Làm việc một mình, không ai quản thúc nhưng chưa bao giờ bỏ "ốp" vì giá rét.
• Coi công việc là niềm vui, lẽ sống: "Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được", "Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất".
• Ngữ khí vui vẻ, tự hào khi nói về công việc của mình.

- Tuy ở một mình nhưng anh thanh niên có cuộc sống rất khoa học, thơ mộng:

• Anh thanh niên trồng cả một vườn hoa: hoa dơn, hoa thược dược, vàng, tím đỏ, hồng phấn,...
• Anh thanh niên sống trong "một căn nhà ba gian, sạch sẽ, với bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm".
• Mọi thứ được anh sắp xếp gọn gàng "chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách".
• Anh nuôi gà, uống nước chè và đọc sách mỗi ngày.

- Cởi mở, chân thành, quan tâm đến người khác:

• Rất mừng rỡ khi có khách tới thăm.
• Cắt hoa tặng cho cô kĩ sư.
• "Tôi không biết kỉ niệm thế nào…cô là cô gái thứ nhất từ Hà Nội lên tới nhà tôi từ bốn năm nay". Anh thanh niên không ngần ngại bày tỏ suy nghĩ về những điều mà đáng lẽ người ta chỉ nghĩ chứ ít khi nói ra => Vô tư, hồn nhiên.
• Đào củ tam thất cho bác lái xe khi biết vợ bác vừa ốm dậy.
• Đưa cho bác họa sĩ cái làn trứng để mọi người ăn trưa.

- Con người khiêm tốn, thành thật:

• Anh cảm thấy việc mình làm thật nhỏ bé.
• Từ chối khi bác họa sĩ có ý định vẽ chân dung mình và giới thiệu những người khác xứng đáng hơn.