Hoàn cảnh ra đời của mặt trận Việt Minh có nguồn gốc từ những năm cuối của thập kỷ 1930 và đầu thập kỷ 1940. Trong giai đoạn này, chính quyền thực dân Pháp đang tìm cách đàn áp các phong trào dân tộc tự chủ tại Đông Dương, gồm cả Việt Nam. Mặt trận Việt Minh ra đời như là một phản ứng của các phong trào dân tộc đó chống lại sự chiếm đóng và áp bức của Pháp.

Quá trình hoạt động của mặt trận Việt Minh diễn ra thông qua việc tổ chức các hoạt động kháng chiến, trong đó có sự kết hợp giữa các hoạt động quân sự và dân chủ. Việc xây dựng mạng lưới cơ sở dân cư và lực lượng quân sự tại các khu vực nông thôn đã là một phần quan trọng của hoạt động này. Bên cạnh đó, mặt trận Việt Minh cũng thực hiện các hoạt động tuyên truyền, quần chúng hóa và lấy lòng dân chúng.

Vai trò của mặt trận Việt Minh đối với thắng lợi của cách mạng tháng 8 tại Việt Nam là không thể phủ nhận. Mặt trận này đã tập hợp và tổ chức lực lượng dân quân mạnh mẽ, giúp nâng cao khả năng chống lại quân đội Pháp. Bằng cách tận dụng lực lượng dân quân và lợi dụng sự ủng hộ từ dân chúng, mặt trận Việt Minh đã có vai trò quyết định trong việc tiến hành các chiến lược quân sự và cuối cùng là đánh bại quân đội Pháp, góp phần vào thắng lợi của cách mạng tháng 8 năm 1945 tại Việt Nam.