Câu 1:
- "Nguời đồng mình": người vùng mình, người miền mình; người cùng sống trên một miền đất, cùng quê hương, cùng một dân tộc.
- Thể hiện niềm xúc động, tự hào sâu sắc với quê hương mình của Y Phương. Từ đó, Y phương nhắn nhủ con phải biết tự hào, kế thừa , phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Câu 2:
- Biện pháp tu từ: ẩn dụ
- Tác dụng: 
   + Nghĩa thực: tả thực quá trình dựng nhà, dựng bản của người vùng cao, nhà được kê trên những tảng đá lớn để tránh mối mọt.
   + Nghĩa ẩn dụ: Tinh thần tự tôn, tự lực cánh sinh và ý thức bảo vệ nguồn cội, nâng tầm quê hương của người đồng mình.
⇒ Từ những công việc quá đội quen thuộc, chính những người đồng mình đã làm nên phong tục, bản sắc cho riêng dân tộc mình: đó là tinh thần tự lực, tự cường nhằm xây dựng, phát triển và nâng tầm vóc của quê hương xứ sở
⇒ Qua lời tâm sự với người cơn về quê hương, dân tộc, người cha đã bộc lộ niềm tự hào sâu sắc về quê hương mình, từ đó răn dạy con phải biết kế thừa, phát huy những vẻ đẹp của con người quê hương.