Chúng ta thường tận dụng thời gian rảnh rỗi để làm gì? Chúng ta đã biết phân bổ thời gian hợp lý dể cân bằng cuộc sống hay chưa? Đây có lẽ là câu hỏi khó tìm lời giải với đa phần mọi người. Hằng ngày, chúng ta bận rộn với công việc, học tập. Với học sinh, các bạn luôn quay cuồng với thời gian học tập trên lớp, học thêm, học ở nhà. Với những người đi làm, đó là 8 tiếng mỗi ngày ở công ty, cơ quan hoặc có thể hơn nếu khối lượng công việc lớn, cần phải tăng ca, tiếp đó là những công việc không tên ở nhà nếu đã có gia đình. Tuy nhiên, chắc chắn, trong một ngày chúng ta vẫn sẽ có những khoảng thời gian nghỉ ngơi. Vậy phải làm thế nào để sử dụng quãng nghỉ ấy hợp lý?

Thời gian là khái niệm khá trừu tượng, với người bận rộn thì nó luôn vô giá, với người rảnh hơn thì lại quá dài. Nhưng nhìn chung, đó là tài sản quý giá mà không ai có thể điều khiển được và giới hạn với con người. Vì vậy, mỗi chúng ta cần biết sử dụng thời gian sao cho hợp lý và hiệu quả nhất để đạt được mục đích mong muốn. Một bạn học sinh từng chia sẻ lịch một ngày của bạn ấy với tôi thế này: một ngày phải ngủ đủ 8 tiếng để đảm bảo sức khỏe cho học tập và các hoạt động khác; 6-8 tiếng học ở trường tùy ngày, 2 tiếng học thêm mỗi ngày, 3 tiếng tự học ở nhà, thời gian còn lại là nghỉ ngơi, thư giãn và làm những việc mình thích. Nghe qua thì có vẻ hợp lý, nhưng tôi tự hỏi, thời gian rảnh rỗi kia chúng ta hay dành để làm gì? Chúng ta sẽ dành thời gian rảnh rỗi để làm những việc mình thích, bồi đắp bản thân, dành thời gian cho gia đình hay chỉ đơn giản là tiêu khiển.

Thời gian rảnh rỗi không chỉ là thời gian nghỉ trong ngày, mà đó còn là khoảng thời gian cuối tuần, các dịp nghỉ lễ. Vào những lúc này, đa số mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ hiện nay thường tiêu tốn thời gian trên mạng xã hội, chìm đắm trên thế giới ảo nhiều hơn. Phải công nhận rằng, mạng xã hội đem đến rất nhiều lợi ích và những điều thú vị, hấp dẫn người dùng. Tôi đã từng thử bấm thời gian và đánh giá xem bản thân đã làm gì khi đăng nhập vào các mạng xã hội lớn như facebook, instagram, tiktok... Kết quả bất ngờ cho thấy, tôi tốn đến 2 tiếng đồng hồ mà chẳng làm được gì ngoài lướt xem vài chục video ngắn, đọc một vài tin tức trên các trang cộng đồng và xem hoạt động của bạn bè, thậm chí khó rời mắt khỏi chiếc điện thoại để chìm vào giấc ngủ vì mê mải với những sự kiện, những dòng tin trên mạng xã hội. Rồi sau đó tôi ngẫm lại, bỏ ra 2 tiếng đúng là có cập nhật được một số tin tức diễn ra trong ngày, trong tuần, biết được người khác đang làm gì (hoặc họ chỉ đưa lên mạng cái mà họ muốn thế giới biết), xem vài video ngắn có cài cắm kiến thức hoặc không, nhưng sau đó cũng không còn nhiều điều quan trọng đọng lại trong tâm trí. Theo một thống kê năm 2023 của Vietnam Digital Advertising, trung bình hàng ngày mỗi người Việt Nam dành khoảng 6 tiếng 42 phút - tương đương với 1/4 ngày, để truy cập Internet trên tất cả các thiết bị. Trong đó, 2 tiếng 33 phút được dành để truy cập vào các mạng xã hội, cao hơn so với mức trung bình của thế giới là 2 tiếng 16 phút. Con số này cho thấy, có rất nhiều người sử dụng thời gian rảnh rỗi để chìm trong thế giới ảo trên mạng; thay vì dành thời gian gắn kết với gia đình, bạn bè hoặc tham gia các hoạt động bổ ích ngoài xã hội, họ lại chọn đắm chìm vào trò chơi điện tử, gắn chặt bản thân với các trang mạng xã hội.

Nguyên nhân cho tình trạng này rất đa dạng. Có thể đó là do con người chưa thực sự ý thức được giá trị của thời gian. Một bộ phận giới trẻ còn chủ quan, cho rằng thời gian của mình còn nhiều, từ đó dành phần lớn thanh xuân vào những việc vô bổ. Đó cũng có thể do sự giáo dục, định hướng chưa đúng cách từ gia đình, nhà trường. Một lí do khác phải kể đến sức cuốn hút vô cùng lớn mà mạng xã hội mang tới. Ngoài ra, sự thiếu đa dạng của các hình thức giải trí ở địa phương cũng góp phần không nhỏ khiến cho cư dân ít ra ngoài hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn nhiều bạn trẻ biết tận dụng khoảng thời gian rảnh rỗi rất hiệu quả. Chúng ta không hướng đến những điều quá to lớn như làm từ thiện, tham gia các dự án vì cộng đồng, nhưng chúng ta có thể dành thời gian để nghiên cứu về những điều này, giúp mở mang kiến thức xã hội, để biết thế giới ngoài kia họ đang làm gì. Ngoài ra, đọc sách, báo, chơi thể thao, trồng cây, phụ giúp gia đình cũng luôn là việc làm hữu ích vào thời gian rảnh hữu hạn trong ngày. Những điều tưởng như đơn giản này đem lại rất nhiều lợi ích cho từng cá nhân, phát triển bản thân năng động, khỏe mạnh cả về tinh thần và thể chất.

Nhìn chung, việc sử dụng thời gian rảnh như nào là tùy thuộc vào quyết định của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, hãy biết dùng nó sao cho thật hiệu quả, mang lại được nhiều giá trị cho bản thân, góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của xã hội. Đặc biệt với học sinh chúng ta, phải có ý thức tự sắp xếp lịch làm việc, học tập trong cuộc sống của mình, để có thể chủ động chi phối thời gian, biến thời gian trở thành công cụ đắc lực phục vụ cho mục đích học tập, giải trí, việc làm của bản thân.