Lép Tônxtôi (1828-1910) là đại văn hào của nước Nga xuất thân trong một gia đình đại quý tộc. Tên tuổi và sự nghiệp văn chương của ông lừng danh thế giới, là niềm tự hào của người Nga trong gần hai thế kỷ nay.

     Là đại thi hào của nước Nga, Lép Tônxtoi để lại cho đời nhiều tác phẩm văn chương ý nghĩa. Ông là niềm tự hào của người dân Nga. Nhắc đến ông ta sẽ nhớ đến những tác phẩm nhiều giá trị, gợi cho ta nhiều suy tư, suy ngẫm. Trong số đó ta phải nhắc đến truyện ngắn “Sư tử và chó”, một tác phẩm mà sau khi đọc xong ta không thể quên, ta phải nghiền ngẫm suy nghĩ.

Truyện ngắn “Sư tử và chó” kể về câu chuyện trình diễn dã thú ở London. Bạn đã bao giờ nghe đến điều đó chưa? Khi bạn muốn xem trình diễn dã thú ở đây bạn phải “trả tiền hay mang chó và mèo đến ném cho thú ăn”. Quả thật là một điều hết sức tàn bạo, chỉ vì muốn thỏa mãn niềm vui nhất thời của mình, mà người ta lấy sinh mạng một con vật ra đánh đổi. Nhân vật “tôi” cũng vậy, vì muốn xem thú mà ông nhẫn tâm bắt một con chó nhỏ trên đường phố đem vào gánh xiếc làm lệ phí cho cuộc vui đó. Điều đó thật nhẫn tâm và không thể tượng tưởng nổi. Ấy vậy mà điều đó vẫn tiếp diễn hằng ngày nơi đây cho ta thấy đây là một xã hội vô nhân tính, khi một sinh linh, mạng sống bị coi khinh, rẻ mạt. Rồi chú chó nhỏ ấy cũng như bao chú cho khác, sẽ bị thú dữ ăn thịt. Hình ảnh “con chó nhỏ bị ném vào lồng cho sư tử ăn thịt”, nó sợ sệt “cụp đuôi nấp ở góc chuồng”, “cuộn tròn lưng lại, chổng vó lên trời và vẫy đuôi”, “con chó nhỏ chồm dậy và ngồi lên hai chân sau” như một cách để lấy lòng con sư tử hung dữ ấy. Và thật bất ngờ, lần này chú chó ấy đã thành công. Sau khi tiến đến để đánh hơi, sư tử lấy chân đẩy nó đi, nhìn con thú bé bỏng, quay đầu qua quay đầu lại, song không chạm đến chó nữa. Như vậy là chú chó ấy đã thoát được một mạng. Nhưng điều làm ta thấy kì lạ hơn là sư tử lại xé một mẩu dành cho con chó nhỏ. Như một sự chia sẻ đến cho con vật bé bỏng ấy.

Và từ đó trở đi, sư tử và chó con luôn quấn quýt không rời “con chó nhỏ cũng nằm xuống bên cạnh, gối đầu vào chân sư tử”, sư tử không bao giờ hại con chó nhỏ, mà chỉ ăn thức ăn của mình, ngủ với chó và thậm chí còn chơi với chó nữa. Như chúng ta có thể thấy, dường như ở hai con vật ấy đã nảy sinh ra một thứ tình bạn diệu kì. Giờ đây chúng không thể tách rời, khi người chủ chú chó đến xin con chó lại từ người chủ gánh xiếc thì “sư tử gầm lên, bờm dựng đứng”.  Như một cách tự vệ để bảo vệ người bạn của mình. Và cứ thế chó nhỏ và sư tử sống với nhau suốt năm.

Nhưng thật buồn, vì tình bạn ấy lại gặp một biến cố vô cùng lớn. Chú chó nhỏ bị ốm và chết. Từ đó sư tử bỏ ăn cứ ngửi và liếm xác con chó nhỏ mãi, lấy chân chạm vào con chó.Khi biết chó đã chết, sư tử bỗng chồm dậy, bờm dựng lên, đập đuôi vào sườn, quăng mình vào tường cắm song sắt và sàn chuồng. Sư tử cứ quăng mình khắp chuồng suốt ngày, gầm rú, và rồi nằm xuống bên cạnh con chó nhỏ đã chết. Người chủ đưa xác chó đi, nhưng sư tử không cho ai đến gần. Thật cảm động về tình bạn ấy.

Người chủ đã nghĩ cách cho sư tử bớt buồn bằng cách bỏ con chó thứ hai vào chuồng, con này thì còn sống. Nhưng sư tử lập tức xé phăng nó ra làm nhiều mảnh. Rồi sư tử lấy chân ôm lấy người bạn bé bỏng đã chết của mình và nằm không động đậy suốt năm ngày.Ngày thứ sáu sư tử chết.

Cái chết của sư tử gợi cho ta nhiều suy nghĩ. Có lẽ quá thương xót chú chó nhỏ, khi một thứ mình trân trọng bị mất đi nên sư tử không thể chấp nhận. Từ đó đưa đến cho ta bài học ý nghĩa: Tình bạn luôn là điều diệu kì và cần thiết trong cuộc sống. Khi ta đã gắn bó với một điều gì đó, một người nào đó rồi thì rất khó có gì có thể thay thế được.

      Với giọng kể tâm tình, dễ đi vào lòng bạn đọc Lep Tônxtoi đã để lại nhiều ấn tượng trong lòng bạn đọc và câu chuyện đã để lại dư âm trong lòng bạn đọc. Để sau này khi nhớ lại ta vẫn cứ  mãi suy ngẫm, trăn trở như thế.