THƯƠNG NHỚ MƯỜI HAI

(1) Bây giờ mỗi khi thấy trời trở gió, không gian bàng bạc một màu chì, mỗi khi thấy lá rụng ở các công viên như những người đau ngực, bây lào xào trên mặt đất hanh hao; mỗi khi thấy lá tre rụng vèo xuống các ao hồ nằm êm ả trong những bèo ong bèo tấm, có ai biết rằng tôi nhớ lại những gì không? Cứ vào đầu tháng Tám, trời Bắc Việt buồn se sắt, đẹp não nùng, sáng sáng thức dậy từ lúc còn tối đèn, cầm cái áo ma ga mẹ lấy ở trong rương ra mặc cho mình, húp bát cháo đậu kho và ăn ba nắm xôi lạc do mẹ mua rồi đút hai đồng xu kêu sủng soẻng trong túi áo đi qua dẫy Nhà Thờ, thẳng một lèo đến dốc Hàng Kèn, có ai biết rằng tôi đã trông thấy những gì và nghĩ gì không?

(2) Lúc ấy, trời đã sang Thu. Lá cây nhộn ở hai bên đường đi ra dốc Hàng Kèn vươn những cái thân gầy lên trên trời và mỗi khi có gió thổi thì những chiếc lá vàng lại rụng xuống, xoay nhiều vòng, rồi đậu trên những cái vai trắng muốt của các pho tượng mỹ nhân trong công viên cuối Phố Nhi, gần cái hang đá thờ Đức Mẹ. [...].

(3) Mùa thu Bắc Việt xa xưa ơi, ta buồn da diết khi nghĩ đến kiếp chúng sinh hệ lụy trong biển trầm luân nhưng ta không thể không cảm ơn Trời Phật đã cho người Bắc đau khổ triền miên một mùa thu xanh mơ mộng diễm tình đến thế. Mộng từ ngọn gió, cánh hoa mộng đi, mộng từ tiếng nhạn về én đi mà mộng lại, mộng từ bông sen tàn tạ trong đầm mà mộng lên, mộng từ sắc ố quan hà mà mộng xuống.

(4) Quái lạ là cái mùa kì diệu: Tự nhiên trời chỉ đổi màu, gió chỉ thay chiều làm rung một cái là ngô đồng, thế là bao nhiêu cảnh vật đều nhuộm một màu tê tái, làm cho lòng người đa cảm tự nhiên thấy se sắt, tư lường. Thế là trời đất có cây tự nhiên hiện ra dưới một lăng kính mới: Trăng sáng đẹp là thế cũng hỏa ra hơi buồn, trời bát ngát yêu thương như thế mà cũng hóa ra tê tái, sông nước đẹp mênh mông như thế mà hóa ra đìu hiu lạnh.

(5) Ngay đến cái thân mình, bình thường chẳng làm sao, vậy mà không hiểu cơn có nào thấy gió thu về xào xạc ngoài hiên mình cũng tự nhiên thấy thương cho thân thể và bâng khuâng buồn nhớ. Nhớ cái gì, buồn cái gì, không rõ rệt. [...]. Cái buồn mùa thu lê thê, cái buồn mùa thu tê mê, cái buồn mùa thu não nề nhưng không day dứt đến mức làm cho người ta chán sống. Ấy là vì giỏ thu buồn nhưng trời thu lại đẹp, đẹp nhất là trăng thu, đẹp đến nỗi làm cho người ta buồn nhưng vẫn cứ muốn sống để hưởng cái bàng bạc trong khắp trời cây mây nước - nếu chết đi thì uống quá.

(6) Trong một năm, không có mùa nào trăng lại sáng và đẹp như trăng thu. Từ thượng tuần tháng Tám, nhìn lên cao, nhà thi sĩ thấy cả một bầu trời phẳng lì mà xanh ngắt, không có một đám mây làm vẩn đục làn ánh sáng mơ hồ của trăng tỏa ra khắp cả nội cỏ đổi cây, chân sim bóng đá, nhưng từ rằm trở đi thì ánh trăng mới thực lung linh kì ảo. [...].

(7) Trăng sáng quá, em ơi, cứ đi như thế này, cả đêm không biết chán. Trăng dãi trên đường thơm thơm; trăng cài trên tóc ngoan ngoãn của những khóm tre xào xạc; trăng thắm môi mời đón của dòng sông chảy êm đềm; trăng ôm lấy những bộ ngực xanh của những trái đổi ban đêm ngào ngạt mùi sim chín... trăng ơi, sao trăng khéo đa tình...?

(Vũ Bằng, Thương nhớ mười hai, Nxb. Văn học, 2006, tr.142-148)

Thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 5:

Câu 1. Xác định đề tài của văn bản trên.

Câu 2. Liệt kê các từ ngữ, hình ảnh miêu tả mùa thu Bắc Việt ở đoạn văn số (1) của văn bản.

Câu 3. Nêu chủ đề của văn bản.

Câu 4. Cảm xúc chủ đạo của cái tôi trữ tình trong đoạn văn trên là gì?

Câu 5. Từ nội dung văn bản, anh/chị có suy nghĩ gì về vai trò của quê hương đối với mỗi con người?