Tản Đà (1889-1939) là một trong những nhà thơ nổi tiếng của nền văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX. Ông được biết đến với phong cách thơ lãng mạn, mang đậm chất trữ tình và triết lý. "Cảnh vui của nhà nghèo" là một trong những bài thơ tiêu biểu của ông, phản ánh sâu sắc cuộc sống khó khăn nhưng đầy tình cảm của những gia đình nghèo trong xã hội Việt Nam thời bấy giờ.
Bài thơ "Cảnh vui của nhà nghèo" của Tản Đà là một tác phẩm nổi bật của văn học Việt Nam đầu thế kỷ XX. Thông qua bài thơ, Tản Đà không chỉ phản ánh chân thực cuộc sống khó khăn của gia đình nghèo mà còn khắc họa sự lạc quan, niềm vui và hạnh phúc trong những điều giản dị nhất của cuộc sống.
Bài thơ mở đầu bằng việc miêu tả cảnh nghèo khó của cuộc sống:
Trong trần thế cảnh nghèo là khổ
Nỗi sinh nhai khốn khó qua ngày
Quanh năm gạo chịu tiền vay
Vợ chồng lo tính hôm rày hôm mai.
Tản Đà sử dụng những hình ảnh cụ thể và chân thực để khắc họa cuộc sống cơ cực của người nghèo. Họ phải vay mượn tiền để sống qua ngày, luôn lo lắng về chuyện cơm áo gạo tiền. Cảnh nghèo này không chỉ là tình trạng tài chính mà còn là nỗi khổ tâm hằng ngày.
Dù cuộc sống khó khăn, gia đình nghèo vẫn đầy ắp tình yêu thương và niềm vui:
Con đi học con bồng con dắt
Lớn chưa khôn lắt nhắt thơ ngây,
Hôm hôm lớn bé sum vầy
Cũng nên vui vẻ mà khuây nỗi buồn.
Hình ảnh con cái sum vầy, dù thơ ngây chưa khôn nhưng vẫn mang lại niềm vui và sự an ủi cho cha mẹ. Tình cảm gia đình là điểm tựa, là niềm động viên lớn nhất để họ vượt qua mọi khó khăn.
Tản Đà nhấn mạnh rằng niềm vui không đến từ sự giàu có vật chất, mà từ sự hòa thuận, ấm áp trong gia đình:
Cơm dưa muối khó khăn mới có,
Của không ngon, nhà khó cũng ngon.
Khi vui câu chuyện thêm giòn
Chồng chồng vợ vợ con con một nhà.
Dù bữa cơm chỉ có dưa muối đơn sơ, nhưng trong hoàn cảnh đó, mọi thứ đều trở nên quý giá và ngon lành. Sự vui vẻ, tiếng cười trong gia đình làm cho cuộc sống trở nên dễ chịu hơn.
Cuối cùng, Tản Đà khẳng định rằng dù nghèo khó, nhưng nếu có chí hướng, có nỗ lực, thì thành công sẽ đến:
Ví chăng có chí có tài
Khi nên, trời cũng cho người làm nên.
Bài thơ kết thúc với lời nhắn nhủ đến những đứa con nhà nghèo hãy chăm chỉ học hành, không ngừng cố gắng để thay đổi cuộc sống. Đây là một thông điệp tích cực, khuyến khích mọi người tin vào tương lai và sức mạnh của chính mình.
"Cảnh vui của nhà nghèo" không chỉ là một bức tranh chân thực về cuộc sống của người dân nghèo mà còn là một bài ca ca ngợi những giá trị tốt đẹp của con người. Tản Đà đã dùng ngôn ngữ giản dị nhưng sâu sắc để truyền tải thông điệp về tình yêu gia đình, sự kiên trì và niềm tin vào tương lai. Bài thơ ca ngợi những phẩm chất cao đẹp của con người Việt Nam: nghị lực, lạc quan, yêu thương và nhắc nhở chúng ta về giá trị của cuộc sống giản dị, về tình cảm gia đình. Tác phẩm đã và đang truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ độc giả, thể hiện sự lạc quan và tinh thần vượt khó của người dân Việt Nam.