Trong bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương, biện pháp tu từ ẩn dụ được thể hiện rõ nét qua hình ảnh "bánh trôi nước". Cụ thể, bánh trôi nước không chỉ đơn thuần là một món ăn truyền thống, mà còn là hình ảnh ẩn dụ cho thân phận và tình trạng của người phụ nữ trong xã hội đương thời.

1. **Hình ảnh "bánh trôi nước"**: Đây là hình ảnh chính của bài thơ, tượng trưng cho vẻ đẹp và sự mong manh của người phụ nữ. Bánh trôi được mô tả là "trắng" và "tròn", gợi lên sự thuần khiết và trọn vẹn. Tuy nhiên, hình ảnh này cũng ẩn chứa sự dễ bị tổn thương và chịu đựng.

2. **Câu thơ "Bảy nổi ba chìm với nước non"**: Câu này ẩn dụ cho số phận của người phụ nữ, thể hiện những thăng trầm, bi kịch trong cuộc sống. Nổi và chìm là hình ảnh tượng trưng cho sự bấp bênh, một cuộc đời đầy khó khăn và thử thách.

3. **Câu thơ "Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn"**: Dường như có sự nhắc đến sự chèn ép, áp bức mà người phụ nữ phải chịu đựng trong xã hội. "Rắn nát" ẩn dụ cho sự tổn thương, bị chi phối bởi những yếu tố bên ngoài nhưng vẫn không làm mất đi giá trị bên trong của họ.

4. **Câu thơ "Mà em vẫn giữ tấm lòng son"**: Cuối cùng, phần ẩn dụ này thể hiện lòng trung thành, phẩm hạnh và nghị lực của người phụ nữ, dù phải trải qua bao nhiêu khổ đau.

Tóm lại, toàn bộ bài thơ sử dụng ẩn dụ để khắc họa sâu sắc và đầy ý nghĩa về thân phận người phụ nữ, vừa thể hiện vẻ đẹp ngoại hình, vừa phản ánh những khó khăn, đau khổ mà họ phải đối mặt, mà vẫn không làm mất đi giá trị tinh thần và tâm hồn của họ.