"Tháng ba mùa giáp hạt": Câu thơ mở đầu đã khái quát rõ thời điểm khắc nghiệt nhất của năm, khi lương thực cạn kiệt, cuộc sống trở nên khó khăn.
"Đến rong rêu cũng gầy": Hình ảnh rong rêu, vốn dĩ rất bền bỉ, nay cũng trở nên gầy yếu cho thấy sự khắc nghiệt của thời tiết và thiếu thốn lương thực đã ảnh hưởng đến mọi vật xung quanh.
"Mẹ bưng rá vay gạo": Hình ảnh người mẹ phải đi vay gạo cho cả gia đình thể hiện sự túng thiếu, lo lắng của người phụ nữ trụ cột gia đình.
"Cha héo hắt đường cày": Hình ảnh người cha gầy gò, héo hon vì làm việc vất vả trên đồng ruộng, không đủ nuôi sống gia đình.
"Áo nâu may dịp Tết, bây giờ mục tím dây": Cái áo mới may dịp Tết giờ đã cũ nát, mục nát, cho thấy cuộc sống khó khăn đến mức không có điều kiện thay mới.