Để phân tích hai trường hợp này, chúng ta sẽ dựa vào nguyên tắc di truyền của Gregor Mendel cùng với các ký hiệu gen. Ta giả sử gen quy định màu sắc hoa (R là hoa đỏ, r là hoa trắng) và gen quy định hình dạng hoa (K là hoa kép, k là hoa đơn).

### TH1: 3 hoa kép, đỏ: 1 hoa đơn, trắng.

**1. Biện luận:**
- Tỉ lệ 3:1 cho biết đây là tỷ lệ phân ly của một cặp gen (điển hình cho tính trạng trội - lặn).
- Tình trạng trội là hoa kép và hoa đỏ. Do đó, F1 có kiểu gen RrKk (có thể biểu hiện hoa kép, đỏ).
- Khi các cây F1 giao phấn với nhau, ta có thể áp dụng quy tắc phân ly độc lập để dự đoán tỷ lệ kiểu gen và kiểu hình của F2.

**2. Sơ đồ lai:**
- F1: RrKk × RrKk.
- Dùng bảng di truyền (Punnett square) cho cặp gen này.

| | RK | Rk | rK | rk |
|-----|-----|-----|-----|-----|
| RK | RrKk| RrKk| RrrK| Rrrk|
| Rk | RrKk| RrKk| RrrK| Rrrk|
| rK | rrKk| rrKk| rrrK| rrrk|
| rk | rrKk| rrKk| rrrK| rrrk|

Kết quả:
- Kiểu hình:
- 3 hoa kép, đỏ: (RrKk, RrKk) và (RRKK, RrKK) = 3
- 1 hoa đơn, trắng: (rrkk) = 1
=> Từ đó ta có tỉ lệ: 3:1

### TH2: 9 hoa kép, đỏ: 3 hoa kép, trắng: 3 hoa đơn, đỏ: 1 hoa đơn, trắng.

**1. Biện luận:**
- Tỉ lệ 9:3:3:1 cho biết đây là tỷ lệ phân ly của hai cặp gen.
- Dễ dàng nhận thấy đây là trường hợp phân ly độc lập giữa 2 cặp gen (một cho màu sắc, một cho hình dạng).
- Ta giả sử gen quy định màu sắc hoa (R là hoa đỏ, r là hoa trắng) và gen quy định hình dạng hoa (K là hoa kép, k là hoa đơn).

**2. Sơ đồ lai:**
- F1: RrKk × RrKk.
- Cách thứ hai sử dụng bảng Punnett cho 2 cặp gen:

\[
\begin{array}{c|c|c|c|c}
& RK & Rk & rK & rk \\
\hline
RK & RRKK & RRKk & RrKK & RrKk \\
\hline
Rk & RRKk & RRkk & RrKk & Rrkk \\
\hline
rK & RrKK & RrKk & rrKK & rrKk \\
\hline
rk & RrKk & Rrkk & rrKk & rrkk \\
\end{array}
\]

- Kết quả cụ thể cho mỗi loại hoa:
- 9 hoa kép, đỏ: (RRKK, RrKK, RrKk)
- 3 hoa kép, trắng: (RRkk, Rrkk)
- 3 hoa đơn, đỏ: (rrKK, rrKk)
- 1 hoa đơn, trắng: (rrkk)

=> Tỷ lệ cuối cùng: 9:3:3:1

Từ đó, dựa vào mô hình lai và biện luận, chúng ta có thể khẳng định hai trường hợp trên về tính trạng di truyền hoa của loài thực vật này.