Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA) là cơ quan chính của Liên Hợp Quốc có trách nhiệm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế. Trong 15 thành viên của HĐBA, có 5 nước được coi là các cường quốc thế giới và có quyền phủ quyết, đó là: Hoa Kỳ, Nga, Trung Quốc, Anh và Pháp. Các nước này thường được gọi là các nước lớn hoặc các nước thường trực.

Vai trò của các nước lớn trong HĐBA:

• Quyền phủ quyết: Đây là quyền hạn đặc biệt của các nước lớn. Bất kỳ nghị quyết nào của HĐBA cũng có thể bị một trong năm nước lớn phủ quyết, nghĩa là nghị quyết đó sẽ không được thông qua. Quyền phủ quyết này nhằm đảm bảo rằng các quyết định quan trọng của HĐBA đều được sự đồng thuận của các cường quốc, tránh các xung đột và đối đầu lớn.
• Ảnh hưởng lớn đến quyết định: Với vị thế là các cường quốc, các nước lớn có ảnh hưởng rất lớn đến việc ra quyết định của HĐBA. Họ thường đưa ra các sáng kiến, đề xuất và định hướng cho các hoạt động của HĐBA.
• Vai trò lãnh đạo: Các nước lớn thường đóng vai trò lãnh đạo trong các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc. Họ cung cấp các nguồn lực tài chính, quân sự và nhân lực để thực hiện các nhiệm vụ này.
• Đại diện cho các khối quyền lực: Mỗi nước lớn thường đại diện cho một khối quyền lực hoặc một khu vực địa lý nhất định. Ví dụ, Hoa Kỳ đại diện cho khối phương Tây, Nga đại diện cho khối các nước thuộc Liên Xô cũ, Trung Quốc đại diện cho các nước đang phát triển...

Những tranh cãi xung quanh vai trò của các nước lớn:

• Quyền phủ quyết: Nhiều ý kiến cho rằng quyền phủ quyết đã làm hạn chế hiệu quả hoạt động của HĐBA, đặc biệt trong việc giải quyết các xung đột và khủng hoảng.
• Sự mất cân bằng quyền lực: Cấu trúc của HĐBA được hình thành từ sau Thế chiến II, khi thế giới có một trật tự khác. Hiện nay, trật tự thế giới đã thay đổi nhiều, nhưng cấu trúc của HĐBA vẫn giữ nguyên, dẫn đến sự mất cân bằng quyền lực và không phản ánh đúng thực tế.
• Thiếu minh bạch: Các quyết định của HĐBA thường thiếu tính minh bạch và không được công khai đầy đủ. Điều này gây ra nhiều nghi ngờ và bất đồng trong cộng đồng quốc tế.