- Chi tiết hiện thực:

+ Không thể về nhà nếu không bán được diêm vì cha sẽ đánh em;

+ Ở nhà cũng rét mặc dầu đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở lớn trên vách nhưng gió vẫn rít.

→ Hoàn cảnh khó khăn, nghèo khổ, không có lối thoát.

- Chi tiết mộng ảo mà nhà văn đã sáng tạo ra để khắc hoạ mơ ước:

+ Lần 1: Lò sưởi bằng sắt. → Sưởi ấm, tránh cái rét

+ Lần 2: Bàn ăn. → Ăn no, thỏa mãn cái đói.

+ Lần 3: Cây thông Nô-en → Tổ ấm, đón giao thừa như mọi người.

+ Lần 4: Bà đang mỉm cưởi. → Tình yêu thương, sự che chở

+ Lần 5: Hai bà cháu vụt bay lên cao. → Sự giải thoát khỏi tình cảnh khốn khổ.

- Nhận xét về nhân vật: Cô bé bán diêm là một cô bé đáng thương, tuy tuổi còn nhỏ nhưng đã phải tự mình đi kiếm sống. Hơn nữa, cô bé phải bán diêm giữa đêm giao thừa rét mướt không ai để ý đến em. Cô chỉ có những ước mơ khao khát có được hạnh phúc quây quần bên người yêu thương trong đêm Giáng sinh.