Nguyên Hồng (1918–1982) là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học hiện thực Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám, đồng thời là cây bút xuất sắc trong văn học cách mạng. Ông được mệnh danh là "nhà văn của những người cùng khổ" vì những trang viết đầy cảm xúc về cuộc sống, số phận của những con người nghèo khó, bất hạnh. Một số tác phẩm tiêu biểu của ông gồm:
1. Những ngày thơ ấu (1938): Đây là một tập hồi ký nổi tiếng, kể về những năm tháng tuổi thơ đầy đau khổ của chính tác giả. Tác phẩm tái hiện chân thực cuộc sống khó khăn, sự thiếu thốn tình thương trong gia đình và những tổn thương tinh thần sâu sắc mà cậu bé Hồng phải chịu đựng. Qua đó, Nguyên Hồng gửi gắm lòng yêu thương đối với những số phận bất hạnh, đặc biệt là trẻ em.
2. Bỉ vỏ (1937): Đây là tiểu thuyết nổi tiếng nhất của Nguyên Hồng, kể về cuộc đời Tám Bính, một cô gái quê nghèo bị xã hội xô đẩy vào con đường làm gái bán hoa và trở thành trộm cướp. Tác phẩm phản ánh sự bất công của xã hội thực dân phong kiến, đồng thời thể hiện lòng nhân đạo sâu sắc, sự cảm thông đối với những con người bị dồn đến bước đường cùng.
3. Cửa biển (bộ tiểu thuyết gồm nhiều phần, 1961–1977): Đây là tác phẩm đồ sộ của Nguyên Hồng, gồm các phần như Sóng gầm, Cơn bão đã đến, Khi đứa con ra đời, và Thời kỳ đen tối. Bộ tiểu thuyết khắc họa chân thực đời sống của người dân lao động miền biển trong những biến động lớn của xã hội Việt Nam từ thời kỳ thực dân đến cách mạng. Qua đó, tác giả phản ánh tinh thần đấu tranh kiên cường của nhân dân.
4. Một tuổi thơ văn (hồi ký): Tác phẩm kể về những ngày đầu Nguyên Hồng bước chân vào con đường văn chương. Nó không chỉ là câu chuyện của cá nhân ông mà còn cho thấy khung cảnh văn học Việt Nam thời bấy giờ, với những khó khăn, thách thức nhưng cũng đầy khát vọng sáng tạo.
Những tác phẩm của Nguyên Hồng luôn giàu chất trữ tình và đậm đà cảm xúc, vừa phản ánh hiện thực, vừa thể hiện tư tưởng nhân văn sâu sắc. Nhà văn đã để lại dấu ấn không thể phai nhòa trong nền văn học Việt Nam.