(*) Bài viết tham khảo:

Thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay sinh ra và trưởng thành trong thời kỳ đất nước “đổi mới tư duy”, nền kinh tế chuyển dần sang cơ chế thị trường, đất nước mở cửa hội nhập với thế giới, các giá trị và sinh hoạt văn hóa truyền thống được giữ gìn song hành với quá trình giao lưu, tiếp biến văn hóa từ bên ngoài vào... Chính vì thế, thanh niên Việt Nam luôn luôn đứng trước nhiều lựa chọn khó khăn, đối diện hàng ngày với nhiều cơ hội và thách thức mà các thế hệ thanh niên trước đó chưa từng gặp phải. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc thế hệ trẻ đã và đang trải qua những quá trình phân hóa phức tạp cả về ý thức chính trị, trình độ giáo dục, điều kiện kinh tế, định hướng giá trị, xu hướng lối sống và ứng xử cá nhân.

Phần đông thanh niên hiện nay vẫn hướng tới những giá trị tốt đẹp, có khát vọng trong sáng về tương lai. Nhưng bên cạnh đó có một bộ phận thanh niên đang chịu ảnh hưởng và ngả theo xu hướng lối sống tiêu cực, không lành mạnh như: Buông thả bản thân; Hành xử hung bạo, bất chấp pháp luật; ích kỷ, thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm và nhiệt tình của tuổi trẻ; Hời hợt, a dua theo các trào lưu nhất thời, tiếp thu xô bồ ảnh hưởng văn hóa từ bên ngoài. Tình hình tội phạm trong lứa tuổi thanh niên hiện nay diễn ra khá nghiêm trọng, có chiều hướng gia tăng về số vụ, số loại tội phạm và cả về tính chất, mức độ phạm tội.

Sự nghiệp đổi mới đất nước đã và đang đặt ra những yêu cầu ngày càng cao đối với sự hình thành và phát triển những phẩm chất đạo đức tốt đẹp của con người Việt Nam nói chung và đối với tuổi trẻ nói riêng, đồng thời tạo ra những thách thức mới đối với mỗi chúng ta trong việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức. Hơn lúc nào hết, toàn Đảng, toàn dân ta hiện nay phải quan tâm đầy đủ nhiều hơn đến vấn đề bồi dưỡng đạo đức cách mạng trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và trong nhân dân, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ - thế hệ rường cột của nước nhà. Kế thừa truyền thống đạo đức tốt đẹp của ông cha, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một trong những biện pháp quan trọng để khắc phục sự suy thoái về đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, làm lành mạnh nền đạo đức xã hội, góp phần giữ vững sự ổn định chính trị, xã hội, tạo động lực cho sự phát triển nhanh, hiệu quả, bền vững. Vấn đề cơ bản nhất khi thực hiện cuộc vận động là thế hệ trẻ ngày nay phải nhận thức đầy đủ vị trí, vai trò quan trọng của vấn đề đạo đức, thường xuyên tự giác, nỗ lực học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, trong đó đặc biệt chú ý đến các nội dung sau:

- Bồi dưỡng trình độ lý luận chính trị đúng đắn (trình độ ở đây bao gồm cả nhận thức, định hướng và giáo dục một cách có hệ thống về ý thức chính trị).

- Nêu cao tinh thần yêu nước (yêu nước là một truyền thống quý báu của dân tộc ta nên cần phải được kế thừa và phát triển trong cuộc sống hiện đại một cách thiết thực).

- Có ý chí vươn lên trong lao động, học tập, bảo vệ Tổ quốc (học tập trong xã hội hiện đại bây giờ rất thuận lợi và nhanh chóng hơn trước, tuy nhiên cần xác định đúng mục tiêu học tập vì ai? vì điều gì? không phải chỉ học có bằng cấp cho oai).

- Giữ gìn đạo đức cách mạng, đấu tranh loại bỏ tiêu cực xã hội, tâm lý chạy theo đồng tiền làm giàu bất chính và mặt trái của cơ chế thị trường (đây là tác động ngược của một xã hội đang bị thị trường hóa nhiều mặt và đặc biệt là thế hệ trẻ dễ bị tác động, ảnh hưởng tiêu cực nhất do nông nổi, nóng vội, thiếu kinh nghiệm sống...).

- Thực hành cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư: Chúng ta cần khắc phục những vi phạm chuẩn mực đạo đức trong thanh thiếu niên hiện nay và nhấn mạnh với các em về trách nhiệm và nghĩa vụ đạo đức của mình.

Thanh niên ngày nay đang đi đầu trong sự nghiệp xây dựng đất nước, lớp lớp thanh niên mới đã và đang hình thành với những ưu điểm nổi trội. Đó là khả năng tiếp cận với những thành tựu mới của khoa học, công nghệ; là sự năng động, nhạy bén trong học tập, nghiên cứu khoa học và lao động sản xuất, góp phần tích cực vào công cuộc xoá đói giảm nghèo, phát triển lực lượng sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho các tầng lớp nhân dân khắp các vùng miền của Tổ quốc. Nhiều gương mặt trẻ trong công nhân, nông dân, trí thức, dân tộc thiểu số... đang là những bông hoa tiêu biểu cho ý chí vươn lên của tuổi trẻ Việt Nam, với khẩu hiệu hành động của thanh niên trong giai đoạn cách mạng mới: “Thanh niên hăng hái tiến lên hàng đầu, ra sức cống hiến nhiều nhất, học tập và rèn luyện tốt nhất để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa giàu mạnh”. Vì sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước Đảng, Nhà nước ta đã chỉ rõ: “Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ 21 có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững chắc theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn phụ thuộc vào lực lượng thanh niên”.

Trong giai đoạn này thanh niên đã khẳng định rõ vai trò của mình qua các phong trào “Thanh niên lập nghiệp” và “Tuổi trẻ giữ nước” và bổ sung phát triển phong trào “Thanh niên tình nguyện”, hàng triệu đoàn viên, thanh niên cả nước lên rừng, xuống biển, xông vào những nơi khó khăn, gian khổ, thể hiện sức trẻ khát khao xây dựng nước Việt Nam ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn, để có thể sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế giới. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII cũng khẳng định và nhấn mạnh cần phải: “Tăng cường giáo dục lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc, ý thức trách nhiệm xã hội cho các tầng lớp nhân dân, nhất là thanh niên. Đẩy mạnh giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, bảo vệ môi trường, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc của người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ”(6). Là thế hệ thanh niên trẻ, nguồn nhân lực quan trọng trong thời kỳ hội nhập và phát triển của đất nước cần phải có những ý tưởng, sáng kiến làm theo lời Bác gắn với năng suất, chất lượng, hiệu quả trong công việc. Thế hệ trẻ hôm nay vẫn cần cố gắng nhiều hơn nữa, nỗ lực hơn nữa để xứng đáng với niềm tin yêu của Bác. Học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cũng là cách giúp chúng ta hoàn thiện bả

n thân mình. Có nhiều cách để học tập, làm theo tấm gương của Bác, nhưng nên chăng chúng ta cần thực hiện chính những lời dạy của Bác về thanh niên, rèn luyện những phẩm chất đạo đức mà Bác đòi hỏi ở thế hệ tương lai của nước nhà. Sự trưởng thành của thanh niên Việt Nam hôm nay đã khẳng định tư tưởng đúng đắn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thanh niên. Người đã đặt niềm tin giao trọng trách cho họ để họ thực hiện sứ mệnh trọng đại của mình cùng toàn Đảng, toàn dân giải phóng dân tộc và xây dựng xã hội mới. Điều này được đồng chí Nguyên Tổng bí thư Lê Khả Phiêu khẳng định: “Thanh niên Việt Nam ngày nay là người có ý chí cách mạng và có nhiều tài năng sáng tạo đang bước tiếp bước cha anh đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng văn minh theo định hướng xã hội chủ nghĩa”.