Tiêu chí

Diễn thế nguyên sinh

Diễn thế thứ sinh

Môi trường

ở giai đoạn

khởi đầu

Môi trường hoàn toàn trống trơn (đá dung nham sau núi lửa phun, lớp đá sau băng vĩnh cửu tan,…)

Đã từng có quần xã tồn tại nhưng bị phá hủy (quần xã sau cháy rừng, quần xã sau lũ lụt,…)

Thổ nhưỡng

giai đoạn khởi đầu

Không có đất mùn

Thừa hưởng lớp thổ nhưỡng từ quần xã trước.

Sinh vật ở

giai đoạn khởi đầu

Gần như không có sinh vật

Có sinh vật

Loại sinh vật

tiên phong

Ở trên cạn thường là rêu, địa y, vi khuẩn lam,…

Các loài thực vật thân thảo có vòng đời ngắn,…

Thời gian

của giai đoạn giữa

Dài

Ngắn hơn

Kết quả

giai đoạn cuối

Hình thành quần xã đỉnh cực

Hình thành quần xã đỉnh cực hoặc suy thoái