Viết bài văn so sánh, đánh giá cách cảm nhận vẻ đẹp của mùa thu trong hai đoạn văn. HS cần nêu được các ý chính sau đây:

a) Mở bài: Dẫn dắt, giới thiệu được vấn đề cần nghị luận so sánh, đánh giá cách cảm nhận vẻ đẹp của mùa thu trong hai đoạn văn.

b) Thân bài:

b.1. Giới thiệu vài nét về đặc trưng của tuỳ bút, tản văn. (Gợi ý: Đây đều là loại văn xuôi phi hư cấu có nhiều điểm gần nhau: ngắn gọn, hàm súc, giàu chất trữ tình, có cách thể hiện đa dạng nhưng nhìn chung đều mang tính chất chấm phá, bộc lộ trực tiếp suy nghĩ, cảm xúc của người viết,...).

b.2. So sánh cách cảm nhận vẻ đẹp của mùa thu trong hai đoạn văn

– Điểm tương đồng:

+ Cả hai đoạn tản văn đều gợi về vẻ đẹp lãng mạn, quyến rũ của mùa thu ở thời điểm giao mùa, từ hạ sang thu, bằng những cảm nhận tinh tế, ngôn ngữ giàu hình ảnh giàu liên tưởng và chất thơ,...

+ Thể hiện rõ tình yêu thiên nhiên, cảnh vật quê hương đất nước của hai nhà văn.

– Điểm khác biệt:

+ Cảm nhận mùa thu của Vũ Bằng: khoảnh khắc giao mùa lúc thu sang rất tinh vi và tinh tế trời chỉ đổi màu, gió chỉ thay chiều làm rung một cái lá ngô đồng, gió thu về xào xạc ngoài hiên; xoáy sâu vào cảm nhận cảm giác cô đơn bâng khuâng, tâm trạng buồn nhớ man mác se sắt, tư lương tê tái của con người; cảnh vật cũng thay đổi trạng thái, cũng nhuốm màu tâm trạng Trăng sáng đẹp là thế cũng hoa ra buồn; kết hợp giữa phương thức biểu đạt miêu tả, biểu cảm, tự sự,...

+ Cảm nhận mùa thu của Xuân Diệu: chủ yếu tái hiện sự thay đổi của cảnh vật và đất trời với những nét đặc trưng khi thu sang Lá không vàng, lá không rụng, lá lại thêm xanh; Trời bớt nóng và thêm mát; đôi thoáng sương mờ, sương thu huyền ảo; biện pháp so sánh – nhân hóa kết hợp phương thức miêu tả và biểu cảm đã làm nổi bật vẻ đẹp vừa quý phái sang trọng, vừa e ấp dịu dàng vừa lãng mạn đa tình của nàng thu,...

c) Kết bài:

Đánh giá, khái quát lại vấn đề, chẳng hạn:

– Đây đều là những bức họa mùa thu xứ Bắc vô cùng quyến rũ gợi cảm mang lại những xúc cảm thẩm mĩ mãnh liệt cho bạn đọc.

– Nét riêng trong phong cách viết văn xuôi trữ tình: Vũ Bằng giàu hoài niệm,

Xuân Diệu đa cảm, đa tình.