Từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám 1945

Từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến nay

Bối cảnh lịch sử

– Thực dân Pháp đô hộ Việt Nam.

– Xã hội thuộc địa nửa phong kiến.

– Ảnh hưởng văn hoá, văn minh phương Tây, trước hết là từ Pháp.

– Sự phân hoá thành những khuynh hướng tư tưởng khác nhau. Ảnh hưởng của tư tưởng vô sản và sự lãnh đạo của Đảng.

– Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, sự ra đời của nước Việt Nam mới, kháng chiến chống Pháp thắng lợi, miền Bắc được giải phóng, xây dựng chủ nghĩa xã hội; miền Nam sống dưới chế độ thực dân mới.

– Cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ toàn thắng. Đất nước độc lập, thống nhất.

– Những khó khăn của thời hậu chiến và công cuộc Đổi mới do Đảng khởi xướng, lãnh đạo; đất nước và xã hội thay đổi về nhiều mặt theo chiều hướng tích cực.

Nội dung văn học

– Văn học theo hướng hiện đại hoá.

– Nội dung yêu nước: truyền thống và tiếp thu luồng tư tưởng mới (nước gắn liền với dân, với cuộc đấu tranh cách mạng).

– Nội dung nhân đạo: truyền thống nhân đạo của dân tộc và sự tiếp thu tư tưởng mới (tinh thần dân chủ với ý thức về con người cá nhân, hướng về những hạng người thấp bé, đau khổ,...).

– Văn học ngợi ca chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, trong sự nghiệp xây dựng và thống nhất đất nước.

– Văn học giai đoạn Đổi mới có sự chuyển hướng: từ cảm hứng sử thi sang cảm hứng thế sự, đời tư; phê phán những mặt trái mới nảy sinh hoặc từng bị che khuất trước đó trên tinh thần nhân bản.