Để nhận ra vẻ đẹp của Cô Tô, nhà văn đã quan sát cảnh thiên nhiên và hoạt động của con người trên đảo ở:

- Những thời điểm:

Khi cơn bão xảy ra (chiều, đêm khuya lúc cuối canh 1 đầu canh 2) và sau khi cơn bão xảy ra Ngày thứ năm, thứ sáu trên đảo Cô Tô: lúc mặt trời chưa mọc, khi mặt trời mọc, khi mặt trời đã lên cao bằng con sào

- Những vị trí:

Nhìn từ trên cao: nhìn từ trên nóc đồn khố xanh cũ, nhìn từ trên đá đầu sư Nhìn ra bốn phương tám hương, quay gót 180 độ bao quát toàn cảnh từ nóc đồn khố xanh cũ Nhìn cận cảnh: lại gần giếng nước ngọt để quan sát (né một bên khi anh hùng Châu Hòa Mãn quẩy nước)