Hoàng Hoa Thám là người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Yên Thế chống Pháp (1885-1913).
Trong thời kỳ đầu: Bằng chiến thuật du kích tài tình đã tránh được mũi nhọn của quân Pháp và đã gây cho chúng những tổn thất nặng nề, ông vô cùng quyết tâm chống Pháp. Là người có tài, ông đã trở thành thủ lĩnh danh tiếng nhất của phong trào nông dân chống Pháp với biệt danh Hùm xám Yên Thế.
Trải qua hai lần giảng hòa, tranh thủ thời gian ấy, Hoàng Hoa Thám đã tổ chức được ra đảng Nghĩa Hưng và Trung Chân ứng nghĩa đạo, điều đó cho thấy ông có tầm nhìn xa trông rộng.
Cuối cùng, lực lượng của Yên Thế suy yếu, bị thực dân Pháp đàn áp dã man. Thủ cấp của Hoàng Hoa Thám bị bêu ra trước dân chúng.