Bước

Thao tác cần thực hiện

Lưu ý

Bước 1: Chuẩn bị viết

Xác định đề tài, mục đích viết, đối tượng người đọc

- Chọn đề tài phù hợp với đề bài.

- Xác định mục đích viết, đối tượng người đọc.

Thu thập dữ liệu

- Xác định loại và nguồn tư liệu cần tìm.

- Lập danh mục tư liệu thu thập được.

- Đề tài nên hấp dẫn và thu hút nhiều người quan tâm. 

- Cần chú ý đến nguồn gốc (rõ ràng, cụ cụ thể) của của tư liệu; mức độ tin cậy, khách quan, cập nhật của tư liệu. 

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

Tìm ý

Quan sát, tiếp cận trực tiếp đối tượng hoặc theo dõi quy trình cần thuyết minh, kết hợp thu thập thông tin, tư liệu.

Lập dàn ý

Sắp xếp các ý đã tìm được theo một trật tự hợp lí 

- Khi tìm ý, có thể dùng sơ đồ tư duy, hình thức viết tự do, liệt kê dưới dạng từ/ cụm từ để huy động ý tưởng.

- Khi lập dàn ý, nên chú ý đến bố cục của kiểu bài viết. 

Bước 3: Viết bài

Từ dàn ý đã lập, viết bài văn thuyết minh hoàn chỉnh.

- Làm sáng tỏ các đặc điểm của quy trình/ đối tượng bằng cách giới thiệu, miêu tả, giải thích.

- Chú ý lựa chọn ngôn ngữ và các phương tiện phi ngôn ngữ hỗ trợ trình bày thông tin.

- Chú ý đến tính khách quan, xác thực của nội dung thuyết minh.

- Lưu ý cách trình bày thông tin và các chi tiết sao cho phù hợp với nội dung thuyết minh.

- Cần tìm hiểu về các tiêu chí đánh giá bài viết trước khi viết.

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa 

Xem lại, chỉnh sửa

Sau khi viết xong, đọc lại bài viết và chính sửa

Rút kinh nghiệm

Rút ra kinh nghiệm về việc viết bài văn thuyết minh về một quy trình hoạt động hoặc đối tượng, trong đó, sử dụng lồng ghép một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận.

Chú ý dùng bảng kiểm được trình bày trong SGK Ngữ văn 11, tập một, tr. 28-29 để xem lại và chỉnh sửa bài viết