- Do sự phát triển không đều về kinh tế và chính trị của chủ nghĩa tư bản cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.

+ Các “đế quốc già” (Anh, Pháp) với hệ thống thuộc địa mênh mông.

+ Các “đế quốc trẻ” (Mĩ, Đức, Nhật) đang vươn lên mạnh mẽ về kinh tế nhưng lại có quá ít thuộc địa.

→ Mâu thuẫn giữa các đế quốc về vấn đề thuộc địa là không tránh khỏi và ngày càng trở nên gay gắt. Từ những năm 80 của thế kỉ XIX, hình thành phe Liên minh gồm Đức, Áo - Hung, I-ta-li-a và phe Hiệp ước gồm Anh, Pháp, Nga.

- Trong cuộc chạy đua thuộc địa, Đức là đế quốc hung hãn nhất, thái độ và hành động của Đức làm tình hình châu Âu thêm căng thẳng.

Như vậy, đến đầu thế kỉ XX, ở châu Âu đã hình thành hai khối quân sự đối đầu nhau. Chính mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa, mà trước tiên là giữa đế quốc Anh và đế quốc Đức, là nguyên nhân cơ bản dẫn đến chiến tranh.