Xác định qui luật di truyền chi phối tính trạng chiều cao và hình dạng hạt

Để xác định quy luật di truyền chi phối tính trạng chiều cao và hình dạng hạt ở lúa, ta tiến hành phân tích kết quả của phép lai.

**Thông tin đã cho:**
- Chiều cao: gen A (thân cao, trội) và gen a (thân thấp, lặn).
- Hình dạng hạt: gen B (hạt dài, trội) và gen b (hạt tròn, lặn).
- Cây F1: dị hợp tử cho cả 2 cặp gen (AaBb).
- Số cây F2 tổng cộng: 4000 cây.
- Số cây thân thấp, hạt tròn (aa bb): 640 cây.

**1. Tính toán tỉ lệ kiểu hình trong F2:**
Cây F1 AaBb tự thụ phấn sẽ cho F2 theo tỉ lệ 9:3:3:1, cụ thể là:
- 9/16: thân cao hạt dài (A_B_)
- 3/16: thân cao hạt tròn (A_bb)
- 3/16: thân thấp hạt dài (aaB_)
- 1/16: thân thấp hạt tròn (aabb)

Theo tỉ lệ này, số cây thân thấp, hạt tròn (aabb) trong tổng số 4000 cây F2 sẽ là:
\[
\text{Số cây aa bb} = \frac{1}{16} \times 4000 = 250 \text{ cây}
\]

Tuy nhiên, từ dữ liệu đã cho, ta biết có 640 cây aa bb, tức là số cây này lớn hơn rất nhiều so với dự đoán dựa trên tỉ lệ Mendel.

**2. Phân tích nguyên nhân:**
Tỉ lệ thực tế (640 cây) so với tỉ lệ mong đợi (250 cây) cho thấy rằng có một yếu tố gây ra sự khống chế di truyền nào đó không theo tỉ lệ di truyền Mendel thông thường.

**3. Kết luận:**
Với việc nhận thấy kết quả không phù hợp với tỉ lệ kiểu hình 9:3:3:1 của di truyền độc lập, có khả năng rằng hai tính trạng này không di truyền độc lập mà có thể xảy ra tương tác di truyền (quy luật di truyền liên kết gen hoặc di truyền liên kết).

Từ đó, có thể kết luận rằng quy luật di truyền chi phối tính trạng chiều cao (A/a) và hình dạng hạt (B/b) trong trường hợp này có thể là quy luật di truyền không hoàn toàn độc lập.