Tầng ozon nằm trong stratosphere, khoảng từ 10 đến 50 km trên bề mặt trái đất, và đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cuộc sống trên trái đất bằng cách hấp thụ phần lớn bức xạ UV từ mặt trời. Phản ứng hóa học trong tầng ozon chủ yếu liên quan đến sự tạo thành và phân hủy ozon (O₃).

### Quá trình hình thành ozon

1. **Quang phân (Photodissociation)**: Ozon được hình thành thông qua quá trình quang phân của O₂ dưới tác động của bức xạ UV. Phản ứng này có thể được biểu diễn như sau:
- \( \text{O}_2 \xrightarrow{UV} 2 \text{O} \)

2. **Tạo ozon**: Các nguyên tử oxy tự do (O) sau đó có thể kết hợp với các phân tử oxy (O₂) để tạo thành ozon (O₃):
- \( \text{O} + \text{O}_2 + \text{M} \rightarrow \text{O}_3 + \text{M} \)
- Trong đó, M là một phân tử khác (như N₂ hoặc O₂) giúp bảo toàn năng lượng.

### Quá trình phân hủy ozon

Ozon có thể bị phân hủy bởi các phản ứng hóa học, đặc biệt là với một số chất ô nhiễm như clorofluorocarbon (CFCs). Phân hủy ozon xảy ra thông qua các phản ứng sau:

1. **Phân hủy ozon**: Ozon có thể bị phân hủy thành oxy thông qua hiện tượng quang phân:
- \( \text{O}_3 \xrightarrow{UV} \text{O}_2 + \text{O} \)

2. **Tác động của CFCs**: CFCs (chất làm lạnh) khi được phân hủy trong tầng ozon sẽ giải phóng nguyên tử clor (Cl), dẫn đến việc làm giảm lượng ozon:
- \( \text{Cl} + \text{O}_3 \rightarrow \text{ClO} + \text{O}_2 \)
- \( \text{ClO} + \text{O} \rightarrow \text{Cl} + \text{O}_2 \)

Qua các phản ứng trên, một nguyên tử clor có thể phá hủy hàng trăm phân tử ozon.

### Kết luận

Các phản ứng trong tầng ozon là quá trình rất quan trọng trong chu trình sinh học và giúp bảo vệ trái đất khỏi các tia UV có hại. Tuy nhiên, sự tác động của các chất ô nhiễm như CFCs đã làm giảm đáng kể tầng ozon, gây ra những hệ quả nghiêm trọng cho sức khỏe con người và hệ sinh thái. Những nỗ lực quốc tế như Nghị định thư Montreal đã được thiết lập nhằm giảm thiểu việc sử dụng và sản xuất các chất gây phá hủy ozon.