Qua bài thơ "Bánh trôi nước", Hồ Xuân Hương đã khéo léo sử dụng hình ảnh chiếc bánh trôi để ẩn dụ và ca ngợi những phẩm chất cao quý của người phụ nữ Việt Nam. Cụ thể:

• Vẻ đẹp hình thức:
  • Trắng tròn: Hình ảnh chiếc bánh trôi trắng tròn gợi lên vẻ đẹp hình thể đầy đặn, làn da trắng hồng, một chuẩn mực cái đẹp của người phụ nữ Việt xưa.
  • Bảy nổi ba chìm: Dù trải qua bao nhiêu sóng gió cuộc đời, vẻ đẹp ấy vẫn không hề phai nhạt.
• Phẩm chất tâm hồn:
  • Son sắt, thủy chung: Bánh trôi dù luộc chín vẫn giữ nguyên màu sắc, hình dáng, tượng trưng cho tấm lòng son sắt, thủy chung của người phụ nữ.
  • Trong trắng, thuần khiết: Sự trong trắng của bột gạo làm nên bánh trôi tượng trưng cho tâm hồn trong sáng, thuần khiết của người phụ nữ Việt.

Qua bài thơ "Bánh trôi nước", có thể nhận thấy Hồ Xuân Hương dành cho người phụ nữ Việt Nam một tình cảm trân trọng, ngợi ca nhưng cũng không kém phần xót xa, đồng cảm.

• Trân trọng, ngợi ca:
  • Nhà thơ đã sử dụng những hình ảnh đẹp đẽ, những từ ngữ gợi cảm để miêu tả vẻ đẹp hình thức và phẩm chất tâm hồn của người phụ nữ.
  • Qua đó, bà thể hiện sự ngưỡng mộ trước vẻ đẹp truyền thống, những phẩm chất cao quý của người phụ nữ Việt Nam.
• Xót xa, đồng cảm:
  • Hình ảnh "bảy nổi ba chìm" cho thấy nhà thơ thấu hiểu những nỗi khổ, những bất hạnh mà người phụ nữ phải gánh chịu trong xã hội phong kiến.
  • Bà đồng cảm sâu sắc với số phận long đong, lận đận của họ.