Giới thiệu:
- Đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" là một trong những đoạn trích hay nhất của Truyện Kiều, miêu tả tâm trạng của Thúy Kiều khi bị bắt giam trong lầu Ngưng Bích sau khi bị giang hồ cướp đi.
- Đoạn trích thể hiện sâu sắc nỗi buồn phiền, sự cô đơn, và lòng mong ước tự do của Kiều, đồng thời cũng phản ánh sự bất công của xã hội lúc bấy giờ.
II. Phân tích:
1. Bối cảnh:
- Lầu Ngưng Bích: Là nơi Kiều bị giam lỏng, mang ý nghĩa biểu trưng cho sự giam cầm, sự cô đơn, và sự bất lực của Kiều. Lầu Ngưng Bích có cảnh đẹp nhưng lại gây nên cảm giác buồn bã, cô đơn cho Kiều.
- Thời gian: Mùa thu - mùa của sự tiêu điều, giảm sút, thể hiện sự trầm ảm, buồn bã trong tâm trạng của Kiều.
2. Tâm trạng của Kiều:
- Nỗi buồn phiền, cô đơn: Kiều buồn rầu trước cảnh nỗi nhớ quê hương, gia đình, bạn bè, và người yêu. Cảnh vật xung quanh đều gợi lên sự cô đơn, bất lực của Kiều: "Tưởng người trong mộng hoài người khác", "Sầu đầy tiếng gà gáy trước lầu", "Cung xưa trơ trọi mà ai ở", "Mây xanh tản mất nào ai biết".
- Lòng mong ước tự do: Kiều mong muốn thoát khỏi nơi giam cầm, tìm lại sự tự do và hạnh phúc. Bức tranh tâm trạng của Kiều được thể hiện qua những câu thơ thể hiện sự bất lực và mong muốn thoát khỏi nơi giam cầm: "Lòng thèm ước tự do bay lượn", "Bước chân muốn lên non cao nhìn xuống".
- Sự bất công: Kiều buồn rầu trước sự bất công của xã hội, khi mình là nạn nhân của sự cướp bóc, bị giam lỏng và mất đi tự do. Cảm xúc này được thể hiện qua những câu thơ: "Ngàn sâu nuốt chẳng xuống cỏ non", "Chẳng qua năm tháng đầy ác cực", "Thân này phận gái thật là sầu".
3. Nghệ thuật:
- Miêu tả tâm trạng: Tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu biểu cảm, những hình ảnh tượng trưng để miêu tả tâm trạng buồn rầu, cô đơn, và mong muốn tự do của Kiều.
- Ẩn dụ: Tác giả sử dụng phép ẩn dụ để gợi lên sự bất lực của Kiều trước hoàn cảnh gian nan: "Ngàn sâu nuốt chẳng xuống cỏ non", "Chẳng qua năm tháng đầy ác cực".
- Liệt kê: Tác giả sử dụng phép liệt kê để nhấn mạnh sự cô đơn, bất lực của Kiều: "Tưởng người trong mộng hoài người khác", "Sầu đầy tiếng gà gáy trước lầu", "Cung xưa trơ trọi mà ai ở", "Mây xanh tản mất nào ai biết".
IV. Kết luận:
Đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" là một trong những đoạn trích hay nhất của Truyện Kiều, thể hiện sâu sắc nỗi buồn phiền, sự cô đơn, và lòng mong ước tự do của Thúy Kiều. Đoạn trích đã góp phần làm nổi bật vẻ đẹp và sự cao quý của hình ảnh người phụ nữ trong xã hội phong kiến, đồng thời cũng phản ánh sự bất công của xã hội lúc bấy giờ.