Sử dụng dịch vụ Internet đúng luật có nghĩa là việc tham gia và sử dụng các dịch vụ trực tuyến (như lướt web, mạng xã hội, email, trò chuyện trực tuyến, mua bán online,…) một cách hợp pháp, tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo mật, bản quyền, an ninh mạng và không xâm phạm quyền lợi của người khác.
Việc sử dụng Internet đúng luật không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của bản thân mà còn góp phần bảo vệ sự an toàn, trật tự xã hội trong môi trường số.
### Một số hành vi **phạm pháp luật** khi sử dụng Internet:
1. **Truyền bá thông tin sai sự thật, tin đồn**:
- **Ví dụ**: Lan truyền các thông tin sai sự thật, tin đồn về dịch bệnh, chính trị, hoặc các vụ việc lớn mà không có nguồn gốc rõ ràng. Hành vi này có thể dẫn đến sự hoang mang, lo sợ trong cộng đồng và vi phạm các quy định về quản lý thông tin mạng.
- **Luật vi phạm**: Vi phạm các quy định về an ninh thông tin, có thể bị xử lý theo **Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015** về "Tội đăng tải thông tin giả mạo".
2. **Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (bản quyền)**:
- **Ví dụ**: Tải hoặc chia sẻ phần mềm, video, sách, nhạc không có bản quyền mà không trả tiền hoặc không có sự đồng ý của chủ sở hữu.
- **Luật vi phạm**: Vi phạm các quy định về bản quyền, quyền sở hữu trí tuệ (Theo **Điều 225 Bộ luật Hình sự 2015** về "Tội xâm phạm quyền sở hữu giống giống, giống cây trồng").
3. **Tấn công mạng, xâm nhập hệ thống máy tính**:
- **Ví dụ**: Tấn công DDoS (Distributed Denial of Service), xâm nhập trái phép vào hệ thống máy chủ, lấy cắp thông tin từ các công ty, ngân hàng.
- **Luật vi phạm**: Vi phạm **Điều 286 Bộ luật Hình sự 2015** về "Tội xâm nhập trái phép vào hệ thống máy tính, mạng máy tính".
4. **Lừa đảo trực tuyến**:
- **Ví dụ**: Lừa đảo qua các hình thức mua bán online, mạo danh người khác để chiếm đoạt tài sản, như chiếm đoạt tài khoản ngân hàng qua các website giả mạo.
- **Luật vi phạm**: Vi phạm các điều khoản trong **Bộ luật Hình sự 2015** về "Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản" (Điều 174).
5. **Lợi dụng thông tin cá nhân trái phép**:
- **Ví dụ**: Thu thập và bán thông tin cá nhân của người dùng như số điện thoại, địa chỉ email mà không có sự đồng ý.
- **Luật vi phạm**: Vi phạm **Luật An toàn thông tin mạng 2015**, đặc biệt là các điều khoản về bảo vệ thông tin cá nhân.
---
### Một số hành vi **trái đạo đức** trong môi trường số:
1. **Phát tán tin nhắn, video hoặc hình ảnh xúc phạm người khác**:
- **Ví dụ**: Phát tán những video, hình ảnh xúc phạm hoặc chế giễu người khác trên mạng xã hội, nhằm mục đích làm tổn thương danh dự, nhân phẩm của người khác.
- **Hành vi trái đạo đức**: Dù không phải lúc nào các hành vi này cũng vi phạm pháp luật, nhưng rõ ràng chúng vi phạm đạo đức, làm tổn thương đến người khác, gây mất đoàn kết và làm tổn hại uy tín.
2. **Sử dụng thông tin của người khác để mạo danh hoặc gian lận**:
- **Ví dụ**: Mạo danh người khác để đăng bài viết hoặc gửi tin nhắn giả mạo.
- **Hành vi trái đạo đức**: Đây là hành vi không chỉ vi phạm pháp luật mà còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, danh dự của người bị mạo danh.
3. **Chia sẻ thông tin riêng tư, riêng tư của người khác mà không được phép**:
- **Ví dụ**: Chia sẻ các ảnh, video riêng tư của người khác mà không có sự đồng ý, hoặc chia sẻ các thông tin nhạy cảm như tài liệu cá nhân của bạn bè, đồng nghiệp.
- **Hành vi trái đạo đức**: Vi phạm đạo đức xã hội vì xâm phạm quyền riêng tư của người khác, gây hậu quả xấu cho mối quan hệ giữa các cá nhân.
4. **Bắt nạt trực tuyến (Cyberbullying)**:
- **Ví dụ**: Đe dọa, xúc phạm, hoặc bắt nạt một người khác thông qua mạng xã hội, email hoặc trò chuyện trực tuyến.
- **Hành vi trái đạo đức**: Việc bắt nạt trực tuyến không chỉ gây tổn thương về mặt tâm lý mà còn ảnh hưởng đến môi trường sống chung trong cộng đồng mạng.
5. **Tạo ra hoặc phát tán virus, phần mềm độc hại**:
- **Ví dụ**: Tạo hoặc phát tán phần mềm độc hại (virus, malware) có mục đích phá hoại hệ thống của người khác hoặc gây tổn hại đến tài sản số của người dùng khác.
- **Hành vi trái đạo đức**: Dù chưa chắc chắn hành vi này vi phạm pháp luật ở mọi quốc gia, nhưng nó rõ ràng là hành vi vi phạm đạo đức, làm tổn hại đến người khác.
---
### Tóm lại:
- **Sử dụng Internet đúng luật** là việc tuân thủ các quy định pháp lý liên quan đến bảo mật, bảo vệ thông tin cá nhân, sở hữu trí tuệ, và bảo vệ quyền lợi của người khác trong môi trường số.
- Các **hành vi phạm pháp** thường liên quan đến việc vi phạm các quy định pháp lý của nhà nước.
- Các **hành vi trái đạo đức** có thể không vi phạm pháp luật nhưng lại làm tổn hại đến lòng tin, danh dự và mối quan hệ trong cộng đồng trực tuyến.
Chúng ta cần ý thức và tôn trọng pháp luật, cũng như các chuẩn mực đạo đức khi tham gia vào các hoạt động trên mạng để tạo ra một môi trường Internet an toàn, văn minh, và hữu ích.