Địa hình đồi núi ở Việt Nam, với đặc điểm độ dốc cao, cấu trúc địa chất phức tạp và lớp đất phủ dễ bị rửa trôi, thường gặp nhiều khó khăn sau mỗi cơn bão, đặc biệt là những cơn bão lớn như bão số 3 năm 2024. Những ảnh hưởng cụ thể có thể kể đến là:
1.
Sạt lở đất và lũ quét- Đồi núi ở nước ta thường có độ dốc lớn, đất và đá dễ bị phá vỡ khi gặp mưa lớn. Khi bão đi qua, lượng mưa lớn đổ xuống trong thời gian ngắn làm tăng nguy cơ sạt lở, đặc biệt ở các khu vực có lớp phủ thực vật yếu hoặc bị phá rừng.
- Sau bão số 3, nhiều vùng núi đã phải đối mặt với hiện tượng lũ quét và sạt lở đất, gây thiệt hại về nhà cửa, cơ sở hạ tầng, và thậm chí là mất mát về người.
2.
Nguy cơ mất ổn định hệ sinh thái và tổn thương môi trường- Địa hình đồi núi có nhiều hệ sinh thái đa dạng, tuy nhiên sau bão, nhiều khu rừng bị tàn phá, cây cối bị đổ rạp, và các tầng đất mặt bị rửa trôi. Điều này làm suy giảm đa dạng sinh học và gây ảnh hưởng xấu đến hệ sinh thái khu vực.
- Cơn bão còn làm gia tăng tình trạng thoái hóa đất ở các vùng đồi núi do mất đi lớp đất mặt giàu dinh dưỡng, gây khó khăn cho việc phục hồi môi trường và phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững.
3.
Thiệt hại về cơ sở hạ tầng và giao thông- Địa hình đồi núi của Việt Nam vốn đã có cơ sở hạ tầng và giao thông yếu. Sau bão số 3, nhiều tuyến đường bị sạt lở hoặc ngập lụt, gây gián đoạn giao thông, làm chậm trễ công tác cứu trợ và khó khăn cho việc vận chuyển hàng hóa và nhu yếu phẩm đến người dân vùng cao.
- Các công trình công cộng như trường học, trạm y tế, và hệ thống điện nước cũng chịu ảnh hưởng nghiêm trọng, làm giảm chất lượng cuộc sống và điều kiện sinh hoạt của người dân.
4.
Ảnh hưởng đến đời sống và sinh kế của người dân- Đa số cư dân miền núi sống dựa vào nông nghiệp và lâm nghiệp. Mưa lớn sau bão gây xói mòn đất, thiệt hại cây trồng và vật nuôi, ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu nhập của họ. Đất đai bị bào mòn còn gây khó khăn cho hoạt động trồng trọt lâu dài, dẫn đến nguy cơ mất an ninh lương thực ở khu vực đồi núi.
- Các hiện tượng thiên tai sau bão làm gia tăng sự khó khăn trong đời sống của đồng bào dân tộc ở vùng cao, đòi hỏi chính quyền và các tổ chức xã hội phải có các biện pháp hỗ trợ và tái thiết.
5.
Tăng nguy cơ tai biến địa chất và thiên tai trong tương lai- Bão và mưa lớn khiến địa hình đồi núi dễ trở nên mất ổn định, làm tăng nguy cơ xảy ra các hiện tượng tai biến địa chất như lở đất và lũ quét trong tương lai. Những trận mưa tiếp theo hoặc các cơn bão mới sẽ càng gây ra tình trạng tồi tệ hơn cho các vùng đã chịu tổn thất.
Kết luận
Để giảm thiểu những tác động từ địa hình đồi núi sau các cơn bão, cần có các biện pháp phòng ngừa như tăng cường phủ xanh đồi núi, kiểm soát chặt chẽ việc chặt phá rừng, và xây dựng các công trình bảo vệ như đê kè, hệ thống thoát nước. Đồng thời, việc phát triển cơ sở hạ tầng phù hợp với địa hình và điều kiện tự nhiên cũng rất quan trọng trong việc ứng phó và giảm thiểu hậu quả của thiên tai ở vùng đồi núi.