Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta đã từng khẳng định: "Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước." Thật vậy, tình yêu quê hương, đất nước luôn là một thứ tình cảm thiêng liêng, đẹp đẽ được dân tộc Việt Nam ta dõng dạc khẳng định suốt triều dài lịch sử của tổ quốc.

Quê hương, đất nước luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho văn học nói riêng và nghệ thuật nói chung. Điều này xuất phát từ chính tình yêu vô bờ bến của các tác giả đối với quê hương của mình. Nhắc đến hai chữ "Quê Hương", ai mà chẳng nhớ đến những câu thơ, câu ca dao, tục ngữ quen thuộc như:

"Con cò bay lả bay la

Bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng"

hay:

"Đường vô xứ Nghệ quanh quanh

Non xanh nước biếc như tranh họa đồ"

Tình yêu quê hương bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt hàng ngày, như tình cảm đôi lứa, tình yêu sự gắn bó với gia đình và làng quê, là yêu cánh cò trắng, yêu cánh đồng thơm mùi lúa chín, yêu núi non, sông nước... Đó là thứ tình cảm trong sáng nhất, cao cả và góp phần làm thanh lọc tâm hồn con người. Đó cũng là tình cảm gắn kết cá nhân với cộng đồng, tạo nên sự đồng cảm, sự lắng đọng sâu sắc và thường trực trong trái tim con người. Chính sự gắn kết ấy làm nên sức mạnh đoàn kết dân tộc, thành ý chí bất khuất, sức mạnh chiến đấu, quyết tâm bảo vệ đất nước, đánh đuổi ngoại xâm.

Tình yêu đất nước gắn với ý thức giữ gìn, bảo vệ nền độc lập dân tộc. Và điều này đã được thể hiện rất rõ trong bài thơ Nam quốc sơn hà - bài thơ được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta:

"Nam quốc sơn hà nam đế cư

Tuyệt nhiên định phận tại thiên thư

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư"

"Nam quốc sơn hà nam đế cư" (Sông núi nước Nam vua Nam ở) ngay từ câu thơ đầu tiên, ý thức về độc lập dân tộc đã được khẳng định rõ ràng, nó hiển nhiên đến mức giống như đã được ghi tại "thiên thư" (sách trời). Vậy nên bất kỳ kẻ nào có ý định xâm phạm đều sẽ phải nhận kết cục thảm hại. 

Sau này, khi nước ta bị thực dân Pháp và đế quốc Mĩ xâm lược, tinh thần bất khuất, kiên cường cùng với tình yêu quê hương, đất nước, không chịu để đất nước mất đi quyền độc lập đã giúp nhân dân ta quyết tâm đứng lên đấu tranh đánh bại kẻ thù mà không màng đến tính mạng, không ngại hy sinh thân mình để đòi lại từng tấc đất của tổ quốc:

"Nhưng em biết không

Có biết bao người con gái, con trai

Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi

Họ đã sống và chết

Giản dị và bình tâm

Không ai nhớ mặt đặt tên

Nhưng họ đã làm ra Đất Nước..."

Ngày nay, chúng ta được sống trong hòa bình, được phát triển và hội nhập với thế giới, tình yêu quê hương, đất nước lại càng cần được phát huy mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Chúng ta học hỏi những điều tốt đẹp của các quốc gia khác, hòa nhập với thế giới, nhưng không được hòa tan, luôn phải giữ vững bản sắc dân tộc, từ đó đưa Việt Nam ra sánh vai với các cường quốc năm châu. Tình yêu quê hương đất nước sẽ là chiếc chìa khóa để mở ra những cánh cửa đưa dân tộc ta phát triển và sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế giới, mà giới trẻ, thế hệ chúng ta hôm nay chính là người sẽ tìm ra chiếc chìa khóa ấy, để không phụ lòng các thế hệ cha anh đi trước, không phụ lòng Bác Hồ kính yêu đã từng gửi gắm “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.