Đoạn thơ "Lượm" của Tố Hữu khắc họa hình ảnh một chú bé đầy tinh nghịch và hồn nhiên giữa bối cảnh chiến tranh khốc liệt của đất nước. Hình ảnh chú bé loắt choắt với cái xắc xinh xinh gợi lên sự ngây thơ, vô tư của tuổi thơ, nhưng lại đối diện với thực tại đau thương của dân tộc. Những câu thơ miêu tả sự hoạt bát, nhanh nhẹn của Lượm, từ chân thoăn thoắt đến mồm huýt sáo vang, khiến người đọc cảm nhận được tinh thần lạc quan, yêu đời của tuổi trẻ dù trong hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, khi Lượm vui vẻ nói về việc đi liên lạc, ở đồn Mang Cá thích hơn ở nhà, ta bỗng thấy xót xa, khi mà sự thơ ngây của trẻ nhỏ lại phải gắn liền với công việc khốc liệt, nguy hiểm. Điều này phản ánh hiện thực đau thương mà đất nước phải gánh chịu, nhưng cũng thể hiện được tâm hồn yêu nước mạnh mẽ và tinh thần dũng cảm của thế hệ trẻ. Đoạn thơ không chỉ ca ngợi vẻ đẹp tuổi thơ mà còn gửi gắm thông điệp về tinh thần kiên cường, bất khuất của con người Việt Nam trong cuộc chiến đấu giành độc lập. Sự tương phản giữa niềm vui và nỗi buồn, giữa sự hồn nhiên và thực tế nghiệt ngã tạo nên chiều sâu cảm xúc cho bài thơ, khiến người đọc phải suy ngẫm về giá trị của hòa bình và tương lai.