Bài thơ "Đạo hiếu chưa tròn" của tác giả Hoàng Mai là một tác phẩm giàu cảm xúc, thể hiện tấm lòng tri ân và đạo nghĩa của con cái đối với cha mẹ. Hai khổ thơ đầu tiên khắc họa sâu sắc tình cảm thiêng liêng này, từ đó tạo nên một bức tranh sống động về tình cảm gia đình và lòng hiếu thảo của con cái.

### Phân tích khổ thơ đầu

Khổ thơ đầu tiên mở đầu bằng những câu thơ ngắn gọn, súc tích nhưng mang nặng ý nghĩa:

"Ân dưỡng dục suốt đời ghi tạc
Nghĩa sinh thành nguyện khắc trong tâm"

Tác giả đã khéo léo sử dụng biện pháp đối lập giữa "ân dưỡng dục" và "nghĩa sinh thành". Hai khái niệm này không chỉ đơn thuần nói về công ơn cha mẹ mà còn thể hiện sự ghi nhớ và giữ gìn tâm tư của người con. "Suốt đời ghi tạc" không chỉ đơn thuần là một câu nói, mà là lời hứa, là trách nhiệm suốt đời mà con cái phải mang theo. Từ "nguyện" mang lại một cảm giác nghiêm trang, thể hiện lòng quyết tâm và sự kính trọng của người nói đối với cha mẹ.

Tiếp theo, hình ảnh cha mẹ vất vả "Nắng mưa cha mẹ dãi dầm" gợi lên một thực tế đau lòng nhưng cũng vô cùng chân thật về sự vất vả và hy sinh của cha mẹ. Hình ảnh này không chỉ khiến người đọc cảm thấy xúc động mà còn kích thích tinh thần trách nhiệm của mỗi người con. Họ có nhiệm vụ phải hiểu và đồng cảm với những khó khăn mà cha mẹ đã trải qua để nuôi dưỡng mình lớn khôn.

### Phân tích khổ thơ thứ hai

Khổ thơ thứ hai lại tiếp tục bồi đắp thêm cho tâm tư của người con:

"Quê mình đó bờ tre khóm trúc
Vẫn bên con những lúc dặm trường
Trong con mãi một tình thương
Ơn cha nghĩa mẹ quê hương xóm nghèo."

Ở đây, tác giả sử dụng hình ảnh thân quen "bờ tre khóm trúc", một hình ảnh gợi nhớ về quê hương, nơi cha mẹ đã vất vả làm lụng để nuôi con. Hình ảnh này không chỉ là biểu tượng của quê hương và gia đình mà còn là dấu ấn của một tuổi thơ êm đềm, tươi đẹp, chịu đựng những khó khăn vất vả nhưng vẫn ngập tràn yêu thương.

Câu thơ "Vẫn bên con những lúc dặm trường" khẳng định vai trò che chở, bảo bọc của cha mẹ, ngay cả khi con đã trưởng thành, trong những bước đi chập chững đến tương lai. "Trong con mãi một tình thương" là một điều giản dị nhưng sâu sắc, thể hiện rằng tình yêu của cha mẹ sẽ mãi mãi là một phần không thể thiếu trong cuộc đời của mỗi người.

### Kết luận

Hai khổ thơ đầu của bài thơ đã khắc họa một cách sâu sắc và đầy xúc động về đạo hiếu, công ơn cha mẹ và tình cảm gia đình. Tác giả Hoàng Mai đã thành công trong việc truyền tải tình cảm tôn kính, biết ơn đối với cha mẹ thông qua ngôn ngữ giản dị, chân thành, từ đó nhắc nhở mỗi người về trách nhiệm và lòng hiếu thảo đối với nguồn cội của mình. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm văn nghệ mà còn là một bài học về đạo lý làm người, nhắc nhở con cái phải luôn ghi nhớ và trả ơn những điều tốt đẹp mà cha mẹ đã dành cho mình.