Truyện ngắn Con chó xấu xí của Kim Lân là một tác phẩm đặc sắc, thể hiện tình cảm sâu sắc của nhân vật với con vật nuôi trong bối cảnh nông thôn Việt Nam thời kỳ trước đổi mới. Tác phẩm không chỉ phản ánh cuộc sống, tâm tư của con người mà còn khắc họa những giá trị nhân văn và ý nghĩa sâu sắc của tình thương.

Truyện kể về một gia đình nghèo sống ở vùng quê, có một con chó xấu xí tên là Chó Đen. Dù xấu xí và không mang lại giá trị vật chất, con chó vẫn được gia đình yêu quý, bởi nó có lòng trung thành và gắn bó mật thiết với cuộc sống hàng ngày của họ. Câu chuyện diễn ra trong bối cảnh mùa xuân, khi mà gia đình này đang chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán, biểu tượng của sự đổi mới và hy vọng.Con chó xấu xí trong truyện không chỉ đơn thuần là một con vật nuôi mà còn là biểu tượng của tình cảm, sự trung thành và niềm hy vọng. Mặc dù nó không đẹp, không có giá trị vật chất lớn lao, nhưng nó luôn bên cạnh gia đình, chia sẻ những niềm vui nỗi buồn. Kim Lân đã khéo léo thể hiện tình cảm này qua những hành động nhỏ, như việc con chó đợi chờ chủ về, hoặc sự quan tâm của các thành viên trong gia đình đối với nó.Truyện ngắn còn mang đến thông điệp về khát vọng sống, ước mơ đổi đời. Gia đình nhân vật trong truyện là hình ảnh của những người nông dân chất phác, nghèo khó nhưng luôn hướng về tương lai với hy vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn. Tình yêu thương giữa con người và chó cũng chính là một phần của ước mơ đó, cho thấy dù nghèo khổ, họ vẫn có những giá trị tinh thần vô giá. Kim Lân đã sử dụng nhiều hình ảnh sinh động và ngôn ngữ giàu cảm xúc để khắc họa cuộc sống quê hương, tình cảm gia đình và mối quan hệ giữa con người với động vật. Hình ảnh con chó xấu xí trở thành biểu tượng cho những gì đẹp đẽ, giản dị trong cuộc sống, mang lại cho người đọc cảm xúc gần gũi, thân thuộc.Tác phẩm không chỉ đơn thuần là một câu chuyện về con chó mà còn mang lại những bài học về lòng nhân ái, sự biết ơn và tình thương. Kim Lân đã khéo léo lồng ghép các giá trị nhân văn trong bối cảnh xã hội, khiến cho độc giả không chỉ cảm nhận được tình cảm giữa người với vật mà còn thấy được những khát vọng lớn lao trong cuộc sống.
Truyện ngắn Con chó xấu xí là một tác phẩm giàu cảm xúc và ý nghĩa. Qua nhân vật con chó, Kim Lân đã truyền tải thông điệp về tình yêu thương, sự gắn bó giữa con người và động vật, cũng như khát vọng sống mãnh liệt của con người. Tác phẩm không chỉ thể hiện tình yêu thương gia đình mà còn gợi nhắc người đọc về giá trị của tình cảm trong cuộc sống, một điều mà đôi khi chúng ta thường xem nhẹ.