Bài thơ Cảnh rừng Việt Bắc được Bác Hồ viết vào mùa xuân năm 1947, sau khi quân đội ta tạm thời rút khỏi Hà Nội, tiến lên núi rừng Việt Bắc để lập căn cứ cho cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp. Đây là lần thứ hai Bác Hồ cùng Trung ương Đảng chọn Việt Bắc làm căn cứ địa để lãnh đạo cách mạng.

Lần đầu tiên là trước cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945. Trong hoàn cảnh gian khó ấy, vị lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh vẫn luôn giữ trọn niềm lạc quan, cảm xúc sâu sắc với thiên nhiên hùng vĩ của núi rừng Việt Bắc. Bài thơ thể hiện một tứ thơ tràn đầy hàm xúc, lạc quan – điều mà chỉ những người cách mạng mẫu mực như Bác mới có được trong bối cảnh gian nan ấy.

Ngay từ câu mở đầu, Bác đã bộc lộ niềm hứng khởi trước vẻ đẹp thiên nhiên: “Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay”. Cái hay ở đây không nằm ở sự kỳ bí hay những điều lạ lùng, mà chính là sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên. Thiên nhiên ở đây vẫn giữ nét hoang sơ, nguyên vẹn, và con người cũng luôn ấp ủ một tình yêu tha thiết, chân thành với thiên nhiên.

Thế nên, dù có tiếng vượn hót, chim kêu suốt ngày, có thể gây khó chịu cho những người kén chọn, nhưng với Bác Hồ, cỏ cây, hoa lá và bầu trời xanh luôn khiến lòng Người tràn đầy cảm xúc. Những âm thanh thiên nhiên như tiếng vượn hót, chim kêu không chỉ là niềm vui mà còn là nguồn động lực và nhắc nhở về trách nhiệm trong công việc và tình yêu đất nước. Hai câu mở đầu đã thể hiện rõ tình yêu thiên nhiên sâu sắc của Bác Hồ; lòng yêu nước của Người không phải là điều gì xa vời, mà chính là tình yêu thiên nhiên và những gì gần gũi, thiết tha với cuộc sống hàng ngày. Bác sẵn sàng hy sinh tất cả để phục vụ tổ quốc. Trong hoàn cảnh khó khăn của cuộc kháng chiến dài đằng đẵng, thiên nhiên không chỉ che chở cho bộ đội mà còn giúp giải quyết những khó khăn trong sinh hoạt, nuôi dưỡng sức lực cho quân đội. Bác Hồ đã khắc họa thực tế ấy bằng những hình ảnh giản dị, mộc mạc trong bốn câu thơ miêu tả sinh hoạt hàng ngày một cách sinh động

Khách đến, Bác mời ngô nếp nướng,
Săn bắn về, thường có thịt rừng quay.
Non xanh, nước biếc thoải mái dạo,
Rượu ngọt, chè tươi thoả thích say.

Chỉ qua bốn câu thơ, người đọc đã cảm nhận được cuộc sống của những chiến sĩ kháng chiến trong núi rừng. Cuộc sống không hoàn toàn dư dả như “cơm gà, cá gỡ,” nhưng cũng không phải túng thiếu đến mức “cơm không có mà ăn” như một số người tưởng tượng. Cảnh sống giản dị mà đầy tình người, mộc mạc nhưng ấm áp, với những món ăn như ngô nếp nướng và thịt rừng quay, đã phản ánh sự lịch sự và hiếu khách của những người kháng chiến.

Những từ ngữ giản dị như “chén” cũng cho thấy niềm lạc quan, bất chấp khó khăn. Với tinh thần ấy, trước thiên nhiên kỳ thú, việc thư giãn bên những ly rượu, tách trà hay dạo chơi trong cảnh sắc thiên nhiên là hoàn toàn hợp lý và đời thường.

Kháng chiến thành công ta trở lại,
Trăng xưa, hạc cũ với xuân này.

Nhấn mạnh sự bình dị và lạc quan của Bác Hồ, ngay cả trong hoàn cảnh khó khăn của năm 1947 giữa núi rừng Việt Bắc. Những hình ảnh quen thuộc như trăng xưa và hạc cũ không chỉ mang lại sự an ủi mà còn thể hiện niềm tin và hy vọng vào một tương lai tươi sáng.