- MB:
+ Giới thiệu tác giả Nguyễn Huy Thiệp và tác phẩm Tâm hồn mẹ.
+ Nêu khái quát nội dung chính của văn bản.
- TB:
1. Khái quát chung
- Tác giả Nguyễn Huy Thiệp là một nhà văn hiện đại nổi tiếng với phong cách sáng tạo độc đáo, ông đã đóng góp nhiều tác phẩm có giá trị cho nền văn học Việt Nam.
- Truyện ngắn "Tâm hồn mẹ" được viết vào năm 1986, đây là thời điểm mà đất nước đang trải qua giai đoạn đổi mới sau chiến tranh, xã hội còn nhiều khó khăn và thiếu thốn. Tuy nhiên, tác phẩm này vẫn mang đến cho người đọc những cảm xúc sâu lắng và suy tư về tình mẫu tử thiêng liêng.
2. Phân tích chi tiết
a) Nhân vật Bé Đăng
- Hoàn cảnh sống:
+ Bé Đăng sinh ra trong gia đình nghèo khó, bố mất sớm, mẹ phải đi làm ăn xa để kiếm tiền nuôi con.
+ Cậu bé sống cùng bà ngoại, hai bà cháu nương tựa nhau mà sống.
=> Hoàn cảnh sống khó khăn, thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần.
- Tình yêu thương dành cho mẹ:
+ Bé Đăng luôn nhớ mong mẹ, cậu thường xuyên hỏi bà ngoại khi nào mẹ sẽ về.
+ Khi gặp lại mẹ, cậu bé vui mừng khôn xiết, chạy ào tới ôm chầm lấy mẹ.
+ Cậu bé giúp đỡ mẹ làm việc nhà, chăm sóc em nhỏ.
=> Tình yêu thương của Bé Đăng dành cho mẹ rất chân thành, tha thiết.
b) Hình ảnh so sánh giữa tâm hồn mẹ và thiên nhiên
- So sánh tâm hồn mẹ với cánh đồng lúa chín vàng:
+ Cánh đồng lúa chín vàng là biểu tượng của sự tươi đẹp, trù phú của thiên nhiên.
+ Tâm hồn mẹ cũng vậy, nó tràn đầy sức sống, tươi trẻ như cánh đồng lúa chín vàng.
- So sánh tâm hồn mẹ với biển cả mênh mông:
+ Biển cả mênh mông là biểu tượng của sự bao la, vô tận của vũ trụ.
+ Tâm hồn mẹ cũng vậy, nó rộng lớn, bao la như biển cả mênh mông.
c) Ý nghĩa của hình ảnh so sánh
- Thể hiện vẻ đẹp của tâm hồn mẹ:
+ Tâm hồn mẹ là một thế giới rộng lớn, bao la, chứa đựng tất cả những gì tốt đẹp nhất của cuộc đời.
+ Tâm hồn mẹ là nơi con người tìm thấy sự bình yên, hạnh phúc.
- Khẳng định vai trò của mẹ đối với con cái:
+ Mẹ là người nuôi dưỡng, dạy dỗ con cái nên người.
+ Mẹ là chỗ dựa vững chắc cho con cái trong cuộc sống.
3. Đánh giá
- Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật:
+ Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ giản dị, mộc mạc nhưng giàu sức gợi cảm để miêu tả tâm lý nhân vật.
+ Ông đã khắc họa thành công tâm trạng nhớ nhung, mong chờ của Bé Đăng khi xa mẹ, cũng như niềm vui sướng, hạnh phúc khi được gặp lại mẹ.
- Xây dựng hình ảnh so sánh độc đáo:
+ Việc so sánh tâm hồn mẹ với cánh đồng lúa chín vàng và biển cả mênh mông đã thể hiện được vẻ đẹp của tâm hồn mẹ một cách sinh động, ấn tượng.
+ Đồng thời, hình ảnh so sánh này cũng khẳng định vai trò quan trọng của mẹ đối với con cái.
4. Kết luận
- Tóm tắt nội dung chính của văn bản.
- Nêu đánh giá chung về nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật Bé Đăng trong truyện ngắn "Tâm hồn mẹ".