Phần I: Đọc hiểu (4.0 điểm)
Câu 1: Xác định nhân vật trữ tình, đối tượng trữ tình của văn bản thơ trên.
* Nhân vật trữ tình: Là người "con" trong bài thơ, người đang hồi tưởng về quá khứ và suy ngẫm về tình cảm với mẹ.
* Đối tượng trữ tình: Là người mẹ, là cây gạo, là những kỷ niệm tuổi thơ.
Câu 2: Chỉ ra và gọi tên thành phần biệt lập được sử dụng trong văn bản thơ trên.
* Thành phần biệt lập: "Hồi ấy", "Nay con trở về", "Mẹ thường chỉ cây gạo quê già cỗi", "Sau này", "Chợt nhớ ra", "Năm tháng trôi qua", "Con đã về", "Con lớn lên rồi"... Đây là những thành phần biệt lập tình thái, dùng để biểu thị thái độ, cảm xúc của người nói.
Câu 3: Phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ: "Cây gạo già nua như dáng mẹ đứng chờ".
* Biện pháp tu từ: So sánh (cây gạo già nua như dáng mẹ đứng chờ)
* Tác dụng:
* Tạo ra hình ảnh sinh động, gợi cảm, giúp người đọc hình dung rõ nét hình ảnh cây gạo già nua đứng trầm mặc, chờ đợi.
* Nhấn mạnh sự gắn bó sâu sắc giữa hình ảnh cây gạo và người mẹ. Cây gạo không chỉ là một loài cây mà còn là biểu tượng cho tình yêu thương, sự hy sinh của người mẹ.
* Thể hiện tình cảm sâu nặng của người con đối với mẹ, sự nuối tiếc và ân hận khi nhận ra giá trị của tình mẫu tử quá muộn.
Câu 4: Em nhận xét gì về tình cảm của nhân vật trữ tình trong bài thơ?
* Tình cảm của nhân vật trữ tình trong bài thơ thể hiện sự trân trọng, biết ơn sâu sắc đối với mẹ.
* Người con đã có những hồi ức đẹp về tuổi thơ bên mẹ, nhưng cũng đầy nuối tiếc vì đã không trân trọng những khoảnh khắc ấy.
* Tình cảm của người con trải qua nhiều cung bậc: từ yêu thương, kính trọng đến hối hận, day dứt.
* Qua bài thơ, ta thấy được tình mẫu tử là một tình cảm thiêng liêng, sâu sắc và có sức mạnh kỳ diệu.
Câu 5: Đọc bài thơ, em thấy mình cần có thái độ và hành động như thế nào trước tình cảm của cha mẹ dành cho mình?
* Cần biết ơn, trân trọng những hy sinh của cha mẹ.
* Dành nhiều thời gian hơn để chăm sóc, quan tâm đến cha mẹ.
* Thực hiện tốt bổn phận của một người con.
* Không để những hối tiếc muộn màng xảy ra.