Tú Xương là một nhà văn sáng trong thời kỳ đất nước bị giặc Pháp đô hộ. Có lẽ vì vậy mà ông thấu hiểu được tình cảnh của đất nước lúc bấy giờ. Ông đã thể hiện nỗi niềm xót thường và căm thù tội ác tàn bạo của thực dân Pháp bằng những câu thơ đanh thép qua bài thơ “Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu”. Bài thơ gửi gắm nỗi suy tư, trăn trở của tác giả với ca từ mang tính trào phúng ấn tượng. Hai câu thơ “Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ/ Âm oe quan trường miệng thét loa”. Tác giả đảo từ “lôi thôi” lên đầu cầu giúp ta hình dung ngay được bối cảnh lếch thếch, kém gọn gàng của các sĩ tử. Vốn xưa nay sĩ tử đi thi đều là những người tài giỏi, có học thức cao rộng với dung mạo điểm tĩnh, tao nhã của người chăm chỉ đèn sách. Ấy thế mà sĩ tử trong thơ của Tú Xương lại trở nên bôi bác, tủi nhục khi đi thi mà không thấy cầm sách bút. Chỉ thấy “vai đeo lọ”, cái lọ nước để cảm theo trên đường đi thi. Bên cạnh đó, từ "Ậm oe” cũng được đảo lên đầu câu đạp vào mắt ta cảnh quan trường nhốn nháo, mất đi vẻ trang nghiêm của lũ quan bất tài. Vì các sĩ tử họ phải “thét loa" không khác gì chợ búa, từng câu nói uy nghi nay cũng trở nên “âm oe” chẳng thốt nên lời. Toàn bộ bối cảnh trên cho ta thấy rõ được sự xuống cấp, mục nát của xã hội thời bấy giờ.

Một trong những chi tiết có tính chất trào phúng nổi bật và ấn tượng trong bài thơ "Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu" của Trần Tế Xương là hình ảnh "Đỗ đạt rồi, chẳng thấy làm nên tích sự gì". Trong bài thơ, tác giả sử dụng hình ảnh này để phê phán một bộ phận quan lại, trí thức đỗ đạt nhưng không thực sự đóng góp gì cho xã hội, chỉ biết sống trong vinh quang của danh hiệu mà không có hành động cụ thể. Câu thơ không chỉ mang tính chất trào phúng mà còn thể hiện sự châm biếm sâu cay của tác giả đối với những con người thiếu trách nhiệm và tài năng, dù đã được phong tặng danh vị. Hình ảnh này phản ánh sự lãng phí tài năng và những giá trị thật sự của sự đỗ đạt, thay vì dùng danh tiếng để cống hiến cho xã hội, họ lại chỉ mải mê với vinh hoa mà không có đóng góp thiết thực. Thông qua đó, tác giả muốn lên án sự giả dối và vô dụng trong một bộ phận xã hội thời bấy giờ.