Cuối thế kỉ XIX và đầu thế kỉ XX là giai đoạn có nhiều biến động trong xã hội phong kiến Việt Nam. Đây là thời kỳ đất nước bị thực dân Pháp xâm lược và thực hiện政策 đô hộ, gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội và nền kinh tế.

### Tình hình xã hội phong kiến Việt Nam cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX

1. **Chế độ phong kiến lâm vào khủng hoảng:**
- Chế độ phong kiến Việt Nam suy yếu do sự can thiệp và kiểm soát của thực dân Pháp. Chế độ phong kiến, với các vua chúa nắm quyền lực, không đủ khả năng để chống lại sự xâm lăng và đã dẫn đến sự tụt hậu về chính trị cũng như kinh tế.

2. **Kinh tế khủng hoảng:**
- Nền kinh tế nông nghiệp gặp khó khăn, ruộng đất bị người Pháp chiếm đoạt, dẫn đến tình trạng mất mùa, đói kém gia tăng. Sự áp bức của thực dân từ thuế khóa đến lao động cưỡng bức đã làm suy giảm sức sống của nông dân và tàn phá nền kinh tế nông thôn.

3. **Xã hội phân chia rõ rệt:**
- Sự phân chia giữa giai cấp thống trị (thực dân và một bộ phận quan lại phong kiến hợp tác) và các tầng lớp nhân dân nghèo (như nông dân, thợ thủ công) diễn ra ngày càng sâu sắc. Xã hội trở nên bất công hơn khi mà lợi ích của người dân bị xâm phạm và bóc lột.

4. **Phong trào đấu tranh và tư tưởng dân tộc:**
- Nhiều phong trào kháng chiến diễn ra, với sự tham gia của các tầng lớp khác nhau trong xã hội nhằm chống lại thực dân Pháp. Tư tưởng yêu nước và lòng tự hào dân tộc bắt đầu nảy sinh mạnh mẽ trong các nhóm trí thức và kẻ sĩ.

### Tác động đến tầng lớp kẻ sĩ, nhà Nho trí thức

1. **Khủng hoảng tư tưởng:**
- Các kẻ sĩ, nhà Nho trí thức đối diện với sự khủng hoảng giá trị của tư tưởng Nho giáo trong bối cảnh xã hội hiện đại và sự gia tăng của tư tưởng phương Tây. Họ cảm thấy lạc lõng khi các giá trị truyền thống không còn phù hợp với thực tế.

2. **Thay đổi vai trò xã hội:**
- Trước những biến động của xã hội, nhiều trí thức bắt đầu từ bỏ những giá trị Nho giáo cổ điển và chuyển hướng sang các tư tưởng mới, hiện đại hơn như tư tưởng tự do, dân chủ và chủ nghĩa yêu nước.

3. **Tham gia phong trào giải ngục:**
- Nhiều kẻ sĩ, trí thức đã trở thành những nhân vật lãnh đạo trong các phong trào yêu nước, những người nỗ lực tìm kiếm các giải pháp cho đất nước như việc du học, cải cách, hoặc tham gia vào các tổ chức cách mạng.

4. **Khơi gợi ý thức dân tộc:**
- Trong bối cảnh xã hội đầy biến động, tầng lớp kẻ sĩ đã đóng vai trò quan trọng trong việc khơi dậy ý thức dân tộc, những người như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh... đã cống hiến không ngừng nghỉ cho lý tưởng cứu nước và xây dựng một đất nước độc lập.

Tóm lại, cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX là thời kỳ đầy biến động của xã hội phong kiến Việt Nam. Tình hình xã hội khó khăn đã tác động mạnh mẽ đến tầng lớp kẻ sĩ và nhà Nho trí thức, buộc họ phải thay đổi tư duy, vai trò và hướng đi để tìm kiếm con đường mới cho đất nước.