Trong tám câu thơ cuối bài Mạn thuật, Nguyễn Trãi đã vẽ nên chân dung một nhân vật trữ tình với tâm hồn cao đẹp, vượt lên trên danh lợi. Ông khẳng định việc không màng danh lợi, không theo đuổi công danh phú quý là một sự lựa chọn tự nguyện, là thái độ sống thanh cao của người trí thức. Câu thơ "Chân chẳng lọt đến cửa vương hầu" khẳng định quyết tâm từ chối những vinh hoa phú quý, những danh lợi phù phiếm. Hình ảnh "bạc đầu" gợi lên sự trải nghiệm, sự từng trải của một đời người, qua đó khẳng định sự lựa chọn của nhân vật trữ tình là một sự lựa chọn chín chắn, không phải sự bồng bột nhất thời. Quan niệm về cuộc sống của ông được thể hiện rõ nét qua câu thơ "Liệu cửa nhà xem bằng quán khách". Ông xem nhà cửa, gia đình chỉ như một nơi dừng chân tạm thời, không bị ràng buộc bởi những vật chất. Thay vào đó, ông chọn cuộc sống tự do, phóng khoáng, tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên. Câu thơ "Đem công danh đổi lấy cần câu" thể hiện sự lựa chọn của ông: từ bỏ công danh sự nghiệp để tìm đến cuộc sống thanh bình, tự tại. Hình ảnh "câu" gợi lên cuộc sống nhàn nhã, thư thái bên dòng sông. Hai câu thơ cuối cùng khẳng định sự thanh thản trong tâm hồn của nhân vật trữ tình. Ông không còn vướng bận bởi những lo toan của cuộc sống, mà đã tìm thấy sự an nhiên tự tại trong chính tâm hồn mình. Qua đó, Nguyễn Trãi đã gửi gắm thông điệp về một cuộc sống giản dị, thanh cao, không bị ràng buộc bởi vật chất.