"Chuyện con chó có nghĩa của một nhà nghèo" là một câu chuyện trong văn học dân gian Việt Nam, được ghi lại bởi nhà văn Phạm Quý Thích. Câu chuyện truyền tải thông điệp sâu sắc về lòng trung thành và tình nghĩa giữa con người và động vật.
Câu chuyện:
Ngày xưa, có một gia đình nghèo sinh sống bằng nghề làm thuê cuốc mướn. Họ chỉ có một tài sản quý giá duy nhất là con chó nhỏ mà họ đã nuôi từ khi còn bé. Con chó không chỉ thông minh, lanh lợi mà còn rất trung thành, luôn giúp đỡ gia đình trong những công việc nhỏ nhặt.
Một ngày nọ, người cha trong gia đình bị ốm nặng. Vì quá nghèo, họ không có tiền mua thuốc chữa bệnh. Người mẹ và đứa con rất lo lắng, chẳng biết làm sao để cứu cha. Con chó nhìn thấy cảnh đó, ánh mắt buồn bã. Nó không ăn uống gì suốt mấy ngày, chỉ nằm cạnh người cha, đôi lúc còn rên rỉ như muốn chia sẻ nỗi đau.
Rồi một đêm, con chó lặng lẽ bỏ đi. Đến sáng hôm sau, nó trở về, miệng ngậm một túi nhỏ chứa đầy vàng bạc. Cả nhà kinh ngạc. Người mẹ rụt rè mở túi ra, phát hiện số vàng này vừa đủ để mua thuốc chữa bệnh cho người cha. Sau đó, nhờ số tiền ấy, người cha được cứu sống.
Tuy nhiên, gia đình cảm thấy lo lắng và quyết định đi báo quan để tìm hiểu nguồn gốc số vàng. Khi quan điều tra, họ phát hiện rằng con chó đã liều mình lấy túi vàng từ nhà một tên cường hào ác bá. Hóa ra, con chó đã nghe lén những câu chuyện của tên này và biết được nơi hắn cất giấu vàng. Vì lòng trung thành với chủ, nó đã mạo hiểm để lấy vàng cứu người cha.
Quan trên nghe chuyện, cảm động trước tấm lòng của con chó và sự ngay thẳng của gia đình nghèo. Quan quyết định không phạt mà còn trừng trị tên cường hào vì những tội ác trước đó.
Từ đó, gia đình sống hạnh phúc hơn, còn con chó được người dân xung quanh khen ngợi là "chó có nghĩa". Ai ai cũng cảm phục lòng trung thành của nó và tình cảm gắn bó giữa người và vật.
---
Ý nghĩa:
Câu chuyện ca ngợi lòng trung thành, trí thông minh của động vật, đồng thời khuyến khích con người sống trung thực, biết ơn và đối xử tử tế với những sinh vật xung quanh.