PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) ĐỂ 3 [...] Nghe đàn ta đã chạnh buồn, Lại rầu nghe nỗi nỉ non mấy lời. 65. “Cùng một lứa bên trời lận đận, Gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau (1) Từ xa kinh khuyết bấy lâuTầm Dương đất trích gối sầu hôm mai. Chốn cùng tịch (2) lấy ai vui thích, Ta chẳng nghe đàn địch cả năm: Sông Bồn gần chốn cát lầm, Lau vàng, trúc võ, âm thầm quanh hiên. 73. Tiếng chi đó nghe liền sớm tối: Cuốc kêu sầu, vượn hót véo von. Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn, Lần lần tay chuốc chén son ngập ngừng.(3)77. Há chẳng có ca rừng, địch nội? Giọng líu lo buồn nỗi khó nghe.(4) Tì bà nghe dạo canh khuya, Dường như tiên nhạc gần kề bên tai. 81. Hãy ngồi lại gảy chơi khúc nữa Sẽ vì nàng soạn sửa bài ca". Đứng lên dường cảm lời ta, Lại ngồi lựa phím đàn đà kíp dây 85. Nghe não nuột khác tay đàn trước, Khắp tiệc hoa sướt mướt lệ rơi. Lệ ai chan chứa hơn người? Giang Châu Tư mã đượm (5) mùi áo xanh. (6) (Trích Tì bà hành, Bạch Cư Dị, bản dịch của Phan Huy Vịnh, Thơ Đường, tập 2 Chú thích: Bạch Cư Dị (772 - 846) tự Lạc Thiên, người tỉnh Thiểm Tây, là nhà thơ nổi tiếng thời Đường. Tì bà hành là bài trường ca cảm thương bất hủ được Bạch Cư Dị sáng tác thời gian ông bị giáng xuống làm Tư mã ở quận Cửu Giang. Một đêm tiển khách ở bến Tầm Dương, nghe tiếng tì bà vắng lại trên một chiếc thuyền, hỏi ra mới biết tiếng đàn của một người ca nữ có cuộc đời trôi nổi truân chuyên, nhà thơ vô cùng đồng cảm sáng tác Tì bà hành để gửi tặng nàng ca nữ. Ngữ liệu trên là phần cuối của tác phẩm. (1) Dịch nghĩa cả hai câu: Đều là người bị lưu lạc nơi chân chời, gặp gỡ nhau, hà tất từng quen biết nhau. (2) Chốn cùng tịch: Nơi hẻo lánh (3) Dịch nghĩa cả hai câu: Trước cảnh đẹp ta chỉ lấy rượu ra một mình dốc chén. (4) Ý nói: Giọng hát miền núi, tiếng sáo đồng quê đều xa lạ với nhà thơ, không giống như tiếng đàn tì bà (5) Mùi: màu (6) Áo xanh: màu áo do cấp bậc quy định, Tư mã là chức quan hàm bát phẩm, chỉ được mặc áo màu xanh. Cả câu ý nói: Ai cũng khóc nhưng người khóc nhiều nhất là Tư mã Giang Châu mặc áo xanh Bạch Cư Dị. Thực hiện các yêu cầu Câu 1 (0.5 điểm). Xác định thể thơ của văn bản trên? Câu 2 (1 điểm). Ghi lại những từ ngữ khắc họa tình cảnh, tâm trạng của nhà thơ trong 8 dòng thơ từ 65 đến 72. Qua những từ ngữ đó em hiểu gì về cảnh ngộ của nhà thơ? Câu 3 (0.5 điểm). Em hiểu thế nào về hình ảnh Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn? Câu 4 (1 điểm). Khi nghe tiếng đàn tì bà của người ca nữ ở nơi đất khách, nhà thơ đã ví “Tì bà nghe dạo canh khuya,/Dường hai dòng thơ mang lại hiệu quả nghệ thuật gì? như tiên nhạc gần kề bên tai.”. Việc sử dụng phép so sánh trong Câu 5 (1 điểm). Trong thi ca, nhiều nhà thơ đã sử dụng ngôn từ để miêu tả âm thanh dân tộc. Bạch Cư Dị ca ngợi tiếng đàn tì bà, còn Lữ Giang (một nhà thơ hiện đại của Việt Nam) đã viết về tiếng đàn bầu như sau:"Lắng tai nghe đàn bầu Ngân dài trong đêm thâu Tiếng đàn như suối ngọt Cứ đưa hồn lên cao. Tiếng đàn bầu của ta Lời đằm thắm thiết tha Cung thanh là tiếng mẹ Cung trầm như giọng cha." (Trích Đàn bầu, 1956) Nếu như âm thanh của tiếng đàn tì bà như tiên nhạc gần kề bên tai thì qua những dòng thơ trên, em có cảm nhận như thể nào về âm thanh tiếng đàn bầu dân tộ
Bằng cách nhấp vào Đăng nhập, bạn đồng ý Chính sách bảo mật và Điều khoản sử dụng của chúng tôi. Nếu đây không phải máy tính của bạn, để đảm bảo an toàn, hãy sử dụng Cửa sổ riêng tư (Tab ẩn danh) để đăng nhập (New Private Window / New Incognito Window).
Câu 1 (0.5 điểm): Thể thơ của văn bản trên là thể thơ thất ngôn bát cú (mỗi câu có tám chữ, câu đầu có bảy chữ). Đây là một thể thơ đặc trưng của thơ Đường, thể hiện sự uyển chuyển, nhịp nhàng và cấu trúc rõ ràng.
Câu 2 (1 điểm): Những từ ngữ khắc họa tình cảnh, tâm trạng của nhà thơ trong 8 dòng thơ từ 65 đến 72:
Từ ngữ khắc họa tình cảnh và tâm trạng: "lận đận", "kinh khuyết", "tịch", "buồn", "sầu", "chán", "buồn nỗi khó nghe", "âm thầm", "vừa buồn vừa xa vắng".
Ý nghĩa: Những từ ngữ này phản ánh tâm trạng u uất, cô đơn và lạc lõng của nhà thơ. "Lận đận" và "kinh khuyết" cho thấy tình trạng lưu lạc, khó khăn trong cuộc đời của nhà thơ, giống như "gặp gỡ nhau lọ sẵn quen nhau" nhưng lại không thể tìm thấy sự an ủi hay đồng cảm. Những từ như "tịch", "sầu", "chán" thể hiện sự cô đơn, mất mát trong tâm hồn, nhấn mạnh sự khổ sở, vắng lặng và cô đơn của nhà thơ trong một không gian tĩnh lặng và xa lạ. "Buồn" và "âm thầm" làm nổi bật tình cảnh ảm đạm, không có ai chia sẻ, không có ai làm bạn, chỉ có tiếng đàn xé nát không gian yên lặng.
Câu 3 (0.5 điểm): Hình ảnh "Hoa xuân nở, nguyệt thu tròn": Đây là hình ảnh đối lập giữa mùa xuân và mùa thu, được Bạch Cư Dị dùng để mô tả sự giao thoa giữa các mùa, biểu tượng của sự tuần hoàn trong thiên nhiên. Hoa xuân nở là hình ảnh của sự sinh sôi, tươi mới, còn "nguyệt thu tròn" là sự viên mãn, đầy đủ của mặt trăng trong mùa thu. Hai hình ảnh này tượng trưng cho sự giao thoa giữa niềm vui, hy vọng và nỗi buồn, sự hoàn thiện của cảm xúc trong tâm hồn con người. Qua đó, nhà thơ cũng thể hiện sự cảm nhận về sự vĩnh cửu, qua đó là nỗi niềm nhớ nhung, sự lặng lẽ trong tâm trạng.
Câu 4 (1 điểm): Hiệu quả nghệ thuật của phép so sánh trong câu "Tì bà nghe dạo canh khuya,/Dường như tiên nhạc gần kề bên tai":
Việc so sánh tiếng đàn tì bà với "tiên nhạc" đã làm nổi bật vẻ đẹp huyền ảo, mơ màng và sâu lắng của âm thanh ấy. "Tiên nhạc" là âm nhạc của tiên nữ, thường được liên kết với những âm thanh thanh thoát, thoát tục, giống như những bản nhạc thần tiên, bay bổng, không thuộc về thế gian. Việc sử dụng phép so sánh này đã khiến âm thanh của cây đàn tì bà trở nên thần thánh và cao quý, vượt lên trên mọi âm thanh trần tục, khiến người nghe như được đưa đến một không gian cao xa, thanh tịnh. Đồng thời, "gần kề bên tai" làm tăng tính chất gần gũi, thân thuộc, dễ nghe và dễ cảm nhận, như thể âm nhạc hòa quyện vào trong không gian và tâm hồn của người thưởng thức.
Câu 5 (1 điểm): Cảm nhận về tiếng đàn bầu qua đoạn thơ "Lắng tai nghe đàn bầu Ngân dài trong đêm thâu / Tiếng đàn như suối ngọt / Cứ đưa hồn lên cao..."
Cảm nhận về tiếng đàn bầu: Tiếng đàn bầu trong bài thơ của Lữ Giang được miêu tả là âm thanh dài, ngân vang và ngọt ngào như dòng suối chảy. "Ngân dài trong đêm thâu" cho thấy âm thanh ấy kéo dài, sâu lắng, nhẹ nhàng nhưng cũng rất mạnh mẽ, vươn lên trong không gian tĩnh lặng của đêm khuya. Hình ảnh "suối ngọt" tạo ra một cảm giác thư giãn, ngọt ngào, dễ chịu, khiến cho người nghe như được tiếp thêm sức sống. "Cứ đưa hồn lên cao" không chỉ nói về sự bay bổng của âm thanh mà còn là sự thăng hoa cảm xúc của người nghe, giúp người ta rũ bỏ những lo âu, phiền muộn trong cuộc sống thường nhật. Tiếng đàn bầu, vì vậy, không chỉ là âm nhạc mà còn là một phương tiện để nâng cao tinh thần, tạo ra một sự kết nối sâu sắc giữa người với nhạc và thiên nhiên.
Mở khóa để xem toàn bộ nội dung trả lời
(?)
Bạn đã đạt đến giới hạn của mình. Bằng cách Đăng ký tài khoản, bạn có thể xem toàn bộ nội dung trả lời
Cải thiện điểm số của bạn bằng cách đăng ký tài khoản Lazi. Xem toàn bộ các câu trả lời, chat trực tiếp 1:1 với đội ngũ Gia sư Lazi bằng cách Đăng nhập tài khoản ngay bây giờ