TẬP ĐỌC

Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà (Trích)

I. CÁCH ĐỌC

-  Đọc lưu loát, trôi chảy đúng nhịp của thể thơ tự do.

-  Diễn cảm, giọng chậm rãi, ngân nga thể hiện niềm xúc động của tác giả khi lắng nghe tiếng đàn trong đêm trăng, ngắm sự kì vĩ thể hiện trên sông Đà, mơ tưởng về một tương lai tốt đẹp.

*  Giải thích từ ngữ:

-  cao nguyên: vùng đất rộng lớn và cao chung quanh có sườn dốc rõ nét với bề mặt phẳng hay lượn sóng.

-  công trường: nơi tiến hành công việc xây dựng hoặc khai thác.

-  công trình thủy điện: công trình xây dựng máy phát điện chạy bằng sức nước.

II. GỢI Ý TÌM HIỂU BÀI

1. Trong bài thơ, những chi tiết gợi lên hình ảnh một đêm trăng tĩnh mịch:

            Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông

            Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghi

            Những xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ.

Tuy tĩnh mịch, nhưng đêm trăng vẫn rất sinh động vì có tiếng đàn của cô gái Nga, có dòng sông lấp loáng dưới ánh trăng và những sự vật đưa tác giả miêu tả bằng biện pháp nhân hóa: Công trường say ngủ, tháp khoan đang bận ngẫm nghĩ, xe ủi, xe ben sóng vai nhau nằm nghỉ.

2. Một hình ảnh đẹp trong bài thơ thể hiện sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên trong đêm trăng sông Đà là:

            Chỉ còn tiếng đàn ngân nga

            Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà

Hình ảnh rất đẹp này gợi lên cho thấy sự hùng vĩ gắn bó hòa quyện giữa con người, tâm hồn con người và thiên nhiên, giữa ánh trăng với dòng sông. Tiếng đàn ngân nga lan tỏa vào dòng sông.

Nội dung: Ca ngợi vẻ đẹp kì vĩ của công trình, sức mạnh của những người đang chinh phục dòng sông và sự gắn bó, hòa quyện giữa con người với thiên nhiên.

Soạn bài: Tập đọc: Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà

Câu 1 (trang 70 sgk Tiếng Việt 5): Những chi tiết nào trong bài thơ gợi lên hình ảnh một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trường sông Đà ?

Trả lời:

- Một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trường sông Đà được thể hiện qua các câu thơ giàu hình ảnh, giàu màu sắc :

"Một đêm trăng chơi vơi

Tôi đã nghe tiếng ba-la-lai-ca

Một cô gái Nga mái tóc màu hạt dẻ".

Và : "Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông

Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ

Những xe ủi, xe ben sánh vai nhau nằm nghỉ

Chỉ có tiếng đàn ngân nga

Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà".

Câu 2 (trang 70 sgk Tiếng Việt 5): Tìm một hình ảnh đẹp trong bài thơ thể hiện sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên trong đêm trăng bên sông Đà.

Trả lời:

- Hình ảnh đẹp thể hiện sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên, theo em là :

"Trên sông Đà

Một đêm trăng chơi vơi

Tôi đã nghe tiếng ba-la-lai-ca

Một cô gái Nga tóc màu hạt dẻ

Ngón tay đan trên những sợi dây đồng".

Và : "Chỉ còn tiếng đàn ngân nga

Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà".

Câu 3 (trang 70 sgk Tiếng Việt 5): Những câu thơ nào trong bài thơ sử dụng phép nhân hóa ?

Trả lời:

* Những câu thơ sử dụng phép nhân hóa :

- Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông.

- Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ.

- Những xe ủi, xe ben sánh vai nhau nằm nghỉ.

- Biển sẽ nằm bỡ ngỡ giữa coa nguyên.

- Sông Đà chia ánh sáng đi muôn ngả.

Câu 4 (trang 70 sgk Tiếng Việt 5): Học thuộc lòng bài thơ.

Trả lời:

Học sinh tự học.

Con người với thiên nhiên - Tuần 7

Soạn bài: Tập đọc: Tiếng đàn ba-la-lai-ca trên sông Đà

Nội dung chính

Bài thơ miêu tả cảnh công trường thủy điện sông Đà về đêm, khi cô gái chơi đàn ba-la-lai-ca, cảnh vật ngủ say chờ đón ngày mai thiên nhiên đổi mới, tươi đẹp hơn do bàn tay con người.

Câu 1 (trang 70 sgk Tiếng Việt 5): Những chi tiết nào trong bài thơ gợi lên hình ảnh một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trường sông Đà ?

Trả lời:

- Một đêm trăng vừa tĩnh mịch vừa sinh động trên công trường sông Đà được thể hiện qua các câu thơ giàu hình ảnh, giàu màu sắc :

"Một đêm trăng chơi vơi

Tôi đã nghe tiếng ba-la-lai-ca

Một cô gái Nga mái tóc màu hạt dẻ".

Và : "Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông

Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ

Những xe ủi, xe ben sánh vai nhau nằm nghỉ

Chỉ có tiếng đàn ngân nga

Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà".

Câu 2 (trang 70 sgk Tiếng Việt 5): Tìm một hình ảnh đẹp trong bài thơ thể hiện sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên trong đêm trăng bên sông Đà.

Trả lời:

- Hình ảnh đẹp thể hiện sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên, theo em là :

"Trên sông Đà

Một đêm trăng chơi vơi

Tôi đã nghe tiếng ba-la-lai-ca

Một cô gái Nga tóc màu hạt dẻ

Ngón tay đan trên những sợi dây đồng".

Và : "Chỉ còn tiếng đàn ngân nga

Với một dòng trăng lấp loáng sông Đà".

Câu 3 (trang 70 sgk Tiếng Việt 5): Những câu thơ nào trong bài thơ sử dụng phép nhân hóa ?

Trả lời:

* Những câu thơ sử dụng phép nhân hóa :

- Cả công trường say ngủ cạnh dòng sông.

- Những tháp khoan nhô lên trời ngẫm nghĩ.

- Những xe ủi, xe ben sánh vai nhau nằm nghỉ.

- Biển sẽ nằm bỡ ngỡ giữa coa nguyên.

- Sông Đà chia ánh sáng đi muôn ngả.

Câu 4 (trang 70 sgk Tiếng Việt 5): Học thuộc lòng bài thơ.

Trả lời:

Học sinh tự học.