Bài thơ "Giữa quê lòng bỗng nhớ quê" của tác giả Y Phương thể hiện mạnh mẽ nỗi nhớ quê hương, với nhiều biện pháp tu từ được sử dụng để gợi lên cảm xúc và hình ảnh sống động. Dưới đây là một số biện pháp tu từ đáng chú ý cùng tác dụng của chúng:

1. **Biện pháp tu từ so sánh**:
- Câu thơ "Nở như sao sáng trên làn nước xanh" sử dụng biện pháp so sánh hình ảnh bông súng với những ngôi sao trên bầu trời. Tác dụng của biện pháp này là làm nổi bật vẻ đẹp rực rỡ, trong sáng của bông súng, đồng thời tạo liên tưởng đến sự tinh khiết, tỏa sáng và làm cho cảm xúc của người đọc sâu sắc hơn.

2. **Biện pháp tu từ nhân hóa**:
- Hình ảnh "Mà thành ca dao" cho thấy những ký ức và hình ảnh quê hương được gắn liền với văn hóa, truyền thống, như thể nhân hóa những kỷ niệm này trở thành một phần của đời sống tinh thần. Từ đó, nỗi nhớ quê hương không chỉ là một cảm xúc cá nhân mà còn là biểu hiện của một nỗi lòng chung của bao thế hệ.

3. **Biện pháp tu từ phúng dụ**:
- Câu hỏi tu từ "Có nghe tiếng sáo diều chao lưng trời…" vừa thể hiện cảm xúc cô đơn, vừa gợi lên hình ảnh sống động của một bầu trời quê hương. Tác dụng này là tạo ra không gian âm thanh cho bài thơ, khiến người đọc như lạc vào không gian yên bình và thân thuộc của quê hương, từ đó tăng cường cảm giác nhớ nhung.

4. **Biện pháp tu từ liệt kê**:
- Việc liệt kê các hình ảnh quen thuộc như "mưa thánh thót", "bông súng nở", "màu khói tỏa" giúp nhấn mạnh tính đa dạng và phong phú của quê hương, cũng như những kỷ niệm sâu sắc mà tác giả gợi nhớ. Điều này làm tăng tính sinh động của bức tranh quê hương được vẽ lên trong lòng người đọc.

5. **Biện pháp tu từ hỏi - đáp**:
- Câu thơ "Ai đang xin lửa qua rào" mang tính chất gợi mở, khiến người đọc có cảm giác như đang tham gia vào câu chuyện, tạo không khí giao tiếp giữa tác giả và người đọc. Điều này khiến cho tình cảm được thể hiện trở nên gần gũi và thân thuộc hơn.

Tóm lại, các biện pháp tu từ trong bài thơ không chỉ làm nổi bật hình ảnh, âm thanh của quê hương mà còn gợi lên những cảm xúc sâu sắc về nỗi nhớ quê, tình yêu quê hương trong chính tâm hồn người đọc. Đồng thời, các biện pháp này cũng tạo nên sự tương tác và giao cảm, khiến người đọc dễ dàng hòa mình vào cảm xúc của tác giả.