Đoạn trích "Đời Thừa" của Nam Cao thể hiện nỗi đau khổ, bế tắc của nhân vật Hộ – một nhà văn có lý tưởng cao đẹp nhưng bị cuộc sống nghèo đói, trách nhiệm gia đình và áp lực cơm áo gạo tiền đè nặng. Anh không thể viết những tác phẩm có giá trị như mong muốn mà phải viết để kiếm sống, dẫn đến sự dằn vặt, mất phương hướng. Đoạn trích phản ánh bi kịch của người trí thức trong xã hội cũ, khi lý tưởng bị chèn ép bởi hoàn cảnh thực tế khắc nghiệt.

Nội dung chính của "Đời Thừa" xoay quanh bi kịch của nhân vật Hộ:
Sự bất lực trước cuộc sống: Hộ là một nhà văn nghèo, ôm ấp nhiều hoài bão văn chương nhưng bị gánh nặng cơm áo ghì sát đất. Cuộc sống gia đình khó khăn, với vợ con nheo nhóc, khiến anh không thể toàn tâm toàn ý cho sự nghiệp văn chương. Điều này dẫn đến sự dằn vặt, đau khổ và bất lực trong anh. Các đoạn trích thường thể hiện rõ sự bế tắc này.
Mối quan hệ với vợ (Từ): Hộ yêu thương vợ con nhưng cũng thường xuyên cáu kỉnh, dằn vặt vợ vì những áp lực cuộc sống. Anh cảm thấy có lỗi với vợ vì đã không mang lại cho cô một cuộc sống tốt đẹp hơn. Các đoạn trích thường tập trung vào những mâu thuẫn, xung đột giữa hai vợ chồng, cũng như sự hối hận của Hộ sau những hành động sai trái.
Sự giằng xé giữa lý tưởng và thực tại: Hộ khao khát được sống một cuộc đời có ý nghĩa, cống hiến cho văn chương. Nhưng thực tế khắc nghiệt đã buộc anh phải sống một cuộc đời "thừa", một cuộc đời mà anh cảm thấy không xứng đáng với tài năng và ước mơ của mình. Sự giằng xé này thường được thể hiện qua những độc thoại nội tâm của Hộ trong các đoạn trích.
Sự hối hận và tự trách: Sau những hành động nóng giận, làm tổn thương người thân, Hộ luôn cảm thấy hối hận và tự trách mình. Anh nhận thức được những sai lầm của mình nhưng lại khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn của cuộc sống.