Sự phân hóa giới tính là kết quả của nhiều yếu tố tác động đến quá trình sinh học, xã hội, văn hóa và môi trường. Dưới đây là những yếu tố chính ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính, cùng những minh chứng cụ thể:

• Nhiễm sắc thể giới tính (XX, XY):
  Cấu trúc nhiễm sắc thể quyết định giới tính sinh học của một người. Nam giới thường mang cặp nhiễm sắc thể XY, trong khi nữ giới mang cặp XX. Sự phân hóa giới tính ban đầu được định hình trong giai đoạn thụ tinh.
  Ví dụ: Trong quá trình thụ tinh, tinh trùng mang nhiễm sắc thể X hoặc Y kết hợp với trứng mang nhiễm sắc thể X sẽ tạo ra giới tính nữ (XX) hoặc nam (XY).
• Hormone sinh dục:
  Testosterone và estrogen đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển đặc điểm giới tính thứ cấp, như giọng nói, cơ bắp, và hình dáng cơ thể.
  Ví dụ: Ở tuổi dậy thì, testosterone ở nam làm phát triển cơ bắp, giọng trầm; estrogen ở nữ kích thích sự phát triển ngực và chu kỳ kinh nguyệt.

• Giáo dục và nuôi dưỡng:
  Cách cha mẹ, thầy cô giáo và xã hội đối xử, giáo dục trẻ em từ nhỏ sẽ định hình nhận thức về giới tính.
  Ví dụ: Trong nhiều xã hội, bé trai được khuyến khích mạnh mẽ, tự lập; bé gái thường được dạy dỗ để hiền dịu, đảm đang.
• Quan niệm văn hóa:
  Một số nền văn hóa có định kiến mạnh mẽ về vai trò của nam và nữ trong gia đình, công việc, và xã hội. Điều này ảnh hưởng lớn đến cách trẻ em tự xác định giới tính của mình.
  Ví dụ: Ở nhiều quốc gia, nam giới được kỳ vọng làm trụ cột gia đình, trong khi phụ nữ giữ vai trò nội trợ.

• Ảnh hưởng của môi trường hóa học:
  Một số hóa chất trong môi trường có thể gây rối loạn hormone sinh dục, làm thay đổi sự phát triển giới tính.
  Ví dụ: Phthalates (có trong nhựa) hoặc dioxin có thể ảnh hưởng đến mức hormone và làm thay đổi biểu hiện giới tính ở động vật và con người.
• Chế độ dinh dưỡng:
  Dinh dưỡng không đầy đủ trong giai đoạn bào thai và đầu đời có thể ảnh hưởng đến sự phát triển giới tính.
  Ví dụ: Thiếu hụt một số vi chất dinh dưỡng (như kẽm) có thể ảnh hưởng đến sự sản sinh hormone sinh dục ở nam giới.

• Nhận thức bản thân:
  Một người có thể nhận thức giới tính của mình khác với giới tính sinh học do tác động của tâm lý. Đây là nền tảng cho khái niệm "bản dạng giới".
  Ví dụ: Một số người cảm thấy mình là nam hoặc nữ, ngay cả khi giới tính sinh học của họ khác.
• Sự ảnh hưởng từ xã hội hiện đại:
  Truyền thông và mạng xã hội hiện nay đã mở rộng quan niệm về giới tính, giúp một số người nhận ra bản dạng giới không chỉ giới hạn ở "nam" và "nữ".

• Trình độ phát triển kinh tế:
  Ở những quốc gia phát triển, nhận thức về bình đẳng giới cao hơn, vai trò giới tính trở nên linh hoạt hơn.
  Ví dụ: Ở các nước Bắc Âu, nam giới cũng đảm nhiệm vai trò chăm sóc gia đình nhiều hơn.
• Quyền tiếp cận giáo dục:
  Giáo dục tốt giúp phụ nữ có nhiều cơ hội hơn trong công việc và cuộc sống, thay đổi những định kiến giới tính truyền thống.

Sự phân hóa giới tính chịu ảnh hưởng phức tạp của nhiều yếu tố, từ sinh học tự nhiên đến tác động văn hóa, xã hội và môi trường. Hiểu rõ những yếu tố này không chỉ giúp ta tôn trọng sự đa dạng giới tính mà còn thúc đẩy bình đẳng giới và giảm bớt các định kiến giới tính trong xã hội.