Tấm là một người con gái hiền lành, tốt bụng lại rất chăm chỉ. Mẹ mất sớm, rồi bố cũng ra đi, Tấm sống cùng với dì ghẻ và người em cùng cha khác mẹ là Cám. Cuộc sống của nàng ở đây là một chuỗi những ngày bị đối xử bất công, cực nhọc, không tìm cho mình được một niềm vui sống.Một lần, hai chị em Tấm được dì ghẻ giao cho nhiệm vụ đi bắt tép. Người bắt được nhiều hơn sẽ là chủ nhân của chiếc yếm thắm- niềm ao ước của biết bao cô gái bấy giờ. Chiếc giỏ của Tấm, bằng sự chăm chỉ vốn có của nàng, chẳng mấy chốc mà đã đầy ắp. Còn Cám, rong chơi, bắt bướm cùng với chiếc giỏ rỗng không của mình. Nhưng khi trở về, vì nghe lời Cám xuống sông tắm gội, khi lên bờ, Tấm chỉ còn thấy chiếc giỏ không. Tiếng khóc nức nở của Tấm đã gọi Bụt hiện lên. Bụt chỉ cho Tấm con vật còn lại trong giỏ- một con cá bống. Bống từ đó là người bạn của Tấm, được Tấm xẻ phẩn cơm của mình và được gọi lên bằng lời rất âu yếm.Phát hiện ra con cá, mẹ con Cám bày mưu lừa Tấm đi chăm trâu đồng xa để giết cá Bống. Về đến nhà, khi gọi chỉ còn thấy cục máu nổi lên, Tấm lại òa khóc nức nở. Bụt lại hiện lên. Nhờ có chú gà mà Tấm đã tìm được xương cá Bống. Nghe lời Bụt, Tấm đem cho vào bốn lọ chôn ở bốn chân giường.Ngày hội- ngày vui của trai gái đã đến, nhờ có Bụt, Tấm có quần áo mới, có giày mới đi chẩy hội. Chiếc giày nàng đánh rơi được vua nhặt được. Vua tuyên bố, chủ nhân đôi giày ấy sẽ là hoàng hậu. Sau rất nhiều cuộc thử giày, chỉ có Tấm đi vừa và nàng thành hoàng hậu.Dù sống trong nhung lụa, nhưng Tấm vẫn luôn hướng về quê nhà, muốn về thăm quê nhân ngày giỗ cha. Mẹ con Cám lừa Tấm chèo lên cây cau rồi đốn cây khiến Tấm chết. Còn Cám thay chị tiến cung. Tấm đã nhiều lần hóa thân, bị sát hại bởi mẹ con Cám rồi lại được hồi sinh thành chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi. Cuối cùng, dưới hình dáng cô con gái nuôi của bà bán nước, nhờ miếng trầu têm mà vua nhận ra Tấm. Nàng trở lại làm hoàng hậu. Mẹ con dì ghẻ bị trừng trị thích đáng với những hành động mình đã làm. Còn Tấm lại trở về với cuộc sống hạnh phúc mà mình đáng được hưởng.