1. Cách viết mở bài
Các em học sinh cần biết và nhớ rằng, có 2 cách viết mở bài cho một bài văn: Mở bài trực tiếp và mở bài gián tiếp.
- Mở bài trực tiếp: Kể ngay vào việc (bài văn kể chuyện) hoặc giới thiệu ngay đối tượng được tả (bài văn miêu tả)
- Mở bài gián tiếp: Nói chuyện khác để dẫn vào chuyện hoặc đối tượng định kể hoặc tả.
2. Cách viết kết bài
Cũng tương tự như mở bài, kết bài có hai cách viết là: Kết bài mở rộng và kết bài không mở rộng.
- Kết bài không mở rộng: Cho biết kết cục (với bài văn kể chuyện), không đưa thêm bình luận nào.
- Kết bài mở rộng: Sau khi cho biết kết cục, có thêm lời bình luận.
Với những kiến thức chung cần nhớ về cách viết mở bài, kết bài trong bài văn, Đọc tài liệu tiếp tục hướng dẫn các em học sinh làm bài luyện tập cho phần Luyện tập tả cảnh trang 83-84 SGK Tiếng Việt 5 tập 1.
HƯỚNG DẪN LÀM BÀI TẬP SGK Câu 1 (trang 83 sgk Tiếng Việt 5): Dưới đây là hai cách mở bài của bài văn Tả con đường quen thuộc từ nhà em tới trường. Em hãy cho biết: Đoạn nào mở bài theo kiểu trực tiếp, đoạn nào mở bài theo kiểu gián tiếp? Nêu cách viết mỗi kiểu mở bài đó.
a. Từ nhà em đến trường có thể đi theo nhiều ngả đường. Nhưng con đường mà em thích đi hơn cả là đường Nguyễn Trường Tộ.
b. Tuổi thơ của em có biết bao kỉ niệm gắn với những cảnh vật của quê hương. Đây là dòng sông nhỏ đầy ắp tiếng cười của bọn trẻ chúng em mỗi buổi chiều hè. Kia là triền đê rộn rã tiếng hát của thanh niên nam nữ những đêm trăng sáng. Nhưng gần gũi, thân thiết với em vẫn là con đường từ nhà đến trường – con đường đẹp đẽ suốt những năm tháng học trò của em.
Hướng dẫn trả lời
- Đoạn a theo cách mở bài trực tiếp.
Cách viết: Kể ngay đến đối tượng đang được miêu tả.
- Đoạn b theo cách mở bài gián tiếp.
Cách viết: Nói chuyện khác để dẫn vào chuyện hay đối tượng định tả.
>>Xem thêm: Những bài văn hay Tả con đường lớp 5
Câu 2 (trang 84 sgk Tiếng Việt 5): Dưới đây là hai cách kết bài của bài văn Tả con đường quen thuộc từ nhà em tới trường. Em hãy cho biết điểm giống nhau và khác nhau giữa đoạn kết bài không mở rộng (a) và đoạn kết bài mở rộng (b).
a) Con đường từ nhà em đến trường có lẽ không khác nhiều lắm những con đường trong thành phố, nhưng nó thật thân thiết với em.
b) Em rất yêu quý con đường từ nhà đến trường. Sáng nào đi học, em cũng thấy con đường sạch sẽ. Em biết đây là nhờ công của quét dọn ngày đêm của các cô bác công nhân vệ sinh. Em và các bạn bảo nhau không xả rác bừa bãi để con đường luôn sạch, đẹp.
Hướng dẫn trả lời
* Giống nhau: đều nói về tình cảm yêu quý, gắn bó thân thiết của bạn học sinh đối với con đường.
* Khác nhau:
- Không mở rộng: khẳng định con đường rất thân thiết đối với học sinh.
- Mở rộng: vừa nói về tình cảm yêu quý con đường, vừa ca ngợi công ơn của các cô bác công nhân vệ sinh đã giữ sạch con đường, đồng thời thể hiện ý thức giữ cho con đường luôn sạch, đẹp.
Câu 3 (trang 84 sgk Tiếng Việt 5): Viết một đoạn mở bài kiểu gián tiếp và một đoạn kết bài kiểu mở rộng cho bài văn tả cảnh thiên nhiên ở địa phương em.
Hướng dẫn trả lời
* Mở bài:
Mỗi ngày, ti vi, báo chí giới thiệu rất nhiều cảnh đẹp của đất nước ta. Em cũng từng được đi du lịch nhiều nơi. Em đã đến bãi cát vàng tuyệt đẹp ở Nha Trang hay những đồi cát ở Mũi Né, em đã cũng được biết đến cái lạnh run người của đất trời Đà Lạt. Thế nhưng, dù đi đâu em vẫn thấy gần gũi nhất, thân thuộc nhất chính là nơi thị xã quê hương em.
* Kết bài:
Em rất yêu quý thị xã quê hương em. Nếu có dịp xin hãy đến thăm thị xã quê hương em. Tuy rằng thị xã rất nhỏ nhưng cảnh rất đẹp, khí hậu rất dễ chịu và nhất là có lòng hiếu khách vô cùng! Mời mọi người ghé thăm!